Yaşasın çocuk olmak

Bugün Dünya Çocuk Hakları Günü. Dünyada çocuk işçilerin sayısı 20 yıldır ilk kez artarak 160 milyona yükseldi ve salgın nedeniyle dokuz milyon çocuk daha çocuk işçiliği riski altında. Çocukların çalıştırılmasının en önemli nedeni her zaman yoksulluk. Küresel çaptaki karantina uygulamaları, okulların kapanması, derinleşen yoksulluk, hatta gelirsizlik çocukların çalıştırılmasına, özellikle de istismara, şiddete açık alanlarda çalıştırılmasına, yani çocuk işçiliğinin en kötü biçimlerine yol açıyor.

Hayata Destek Derneği 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü’nde Çocuk Aklı/Çocuk Haklı adlı kutu oyunuyla çocukların vazgeçilemez haklarına dikkat çekiyor. Oyunda, 20 Kasım 1989 tarihinde Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen “Çocuk Haklarına Dair Sözleşme”nin 15 hak maddesine odaklanıldı.

Derneğin dikkat çekmek istediği bazı haklar şöyle:

YAŞAMA VE GELİŞME HAKKI İLE ÇALIŞTIRILMAKTAN KORUNMA HAKKI:

• Oyun alanlarında, okulda veya sosyal faaliyetlerde olması gereken çocuklar tarlada, inşaatta, sokakta veya başka yerlerde çalıştırılıyor. Türkiye’de mülteci çocuklarla birlikte tahmin edilen çocuk işçi sayısı ise yaklaşık 2 milyon.

EĞİTİM HAKKI:

• Çocuk haklarının sağlanabilmesinde okulların temel bir rolü bulunuyor. Eğitim hakkının tüm çocuklara sağlanabilmesi için erişilebilir ve kapsayıcı eğitim politikalarının oluşturulması gerekmektedir.

HER TÜRLÜ ŞİDDETTEN, İSTİSMARDAN VE İHMALDEN KORUNMA HAKKI İLE CİNSEL İSTİSMARA KARŞI KORUNMA HAKKI:

Koruyucu ve destekleyici tedbirlerin güçlendirilmesi, çocukların kendi haklarını savunacak şekilde katılım hakkıyla desteklenmesi; çocuk şiddet, istismar ve ihmalini izleyecek ve önleyecek kurumların güçlendirilmesi ve geliştirilmesi; toplum temelli ve çocuklar dahil herkesin kolaylıkla erişebildiği şikâyet mekanizmalarının kurulması ve süreçlerin etkili şekilde işlenmesinin sağlanması gerekiyor.

ÇOCUK AKLI / ÇOK HAKLI

Çocukların en iyi öğrenme aracının oyun olmasından hareketle de onlarla çocuk haklarını konuşmak için tasarlanan oyunla, çocukların haklarıyla ilgili farkındalıklarının artması; zihinsel, duygusal, sosyal ve bedensel gelişimlerini destekleyecek bilgileri öğrenebilecekleri güvenli bir alan sağlanması; iyi olma hallerinin artması amaçlanıyor.

Oyun kartlarının bir yüzünde çocukların sahip oldukları haklarla ilgili karşılaşabilecekleri örnek durumlar/olaylar yer alıyor. Diğer yüzde ise bu durumu/olayı anlatan bir illüstrasyon bulunuyor. Oyun tahtası üzerinde ise 15 kutucukta, Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin maddeleri yazıyor. Oyunda amaç, örnek durumların oyun tahtası üzerindeki hangi çocuk hakkına denk geldiğini bulmak.