Türk Lirası’ndaki sert değer kaybını durdurmayı hedefleyen hükümetin yurtiçindeki tasarruf sahiplerini liraya çekmek için radikal yeni bir plan …
Türk Lirası’ndaki sert değer kaybını durdurmayı hedefleyen hükümetin yurtiçindeki tasarruf sahiplerini liraya çekmek için radikal yeni bir plan açıklamasından sonra Türkiye’deki finansal piyasalar on yıllardır olan en sert 48 saatini geçirdi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı yeni sistemin adını “Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat” olarak açıklamıştı. Hazine’nin açıkladığı ürün, gerçek kişilerce TL vadeli hesaplar üzerinde işleyecek faiz ile hesap açılış ve vade tarihlerindeki kur değişim oranı kıyaslanacak ve yüksek olan oran üzerinden hesap nemalandırılacak. Ayrıca bu mevduat ürününe stopaj da uygulanmayacak.
Piyasalarda son zamanlarda yaşanan sert dalgalanmalar aşağıdaki dört grafikte gösterildi:
BOZGUNDAN SONRA GELEN YÜKSELİŞ
Merkez Bankası’nın eylül ayında faiz oranlarını indirmeye başlamasından beri TL değerinin yarısından fazlasını yitirerek kontrol çıkma sinyalleri vermişti. Yeni plan, yerli fon sahiplerinin artık daha az panik yapma eğiliminde oldukları ve ellerindeki TL cinsi tüm fonlarını şimdilik dolara veya altına çevirmeyecekleri yönündeki görüşe bağlı olarak liranın değerinde yüzde 32’lik bir artışı sağladı.
Türk Lirası, son değer artışıyla birlikte 2001’deki yüzde 33’lük değer kazancından beri yakın dönemde görülen en iyi ikinci haftalık kazanımına doğru ilerliyor.
Fakat döviz uzmanları, TL’deki ani değer kazancının döviz piyasalarında yılın en sakin zamanına denk geldiğine ve bu nedenle liranın artışa çok az bir direnç geldiğine dikkat çekiyorlar.
SWAP ORANLARINDAKİ ARTIŞ
TL’nin değerindeki ani artış aynı zamanda lirayı açığa satan, diğer bir deyişle TL’nin düşüşünü sürdüreceği yönünde pozisyon açanların zararlarının artışını önlemek için pozisyonlarını hızlıca kapatmaya zorlandıkları anlamına da geliyor.
Söz konusu açığa satış işlemlerinin çoğu para birimi takaslarıyla (swap) yapıldığından, güvenliğe kitlesel yönelim swap oranlarını yükseltti.
DÜŞÜK İŞLEM HACİMLERİ
TL’deki yükseliş, büyük bankaların ve işlemcilerin bu hafta sonu başlayacak Noel tatili öncesinde pozisyonlarını kapatmaları ve işlem hacminin düşmesine yol açmaları nedeniyle güçlenmiş olabilir.
Refinitiv’in verilerine göre, son iki gündeki işlem hacimleri 34,000 ve 41,000 lot olarak yani yılın en düşük seviyelerinde gözüküyor.
VOLATİL DÖNEM
TL’nin döviz piyasasındaki ana oynaklık göstergesi bir önceki hafta TL’nin dip seviyesine düşmesinden sonra rekor seviyelere çıkmıştı. Ancak TL’nin en büyük güniçi oynaklıklarından biri gerçekleştikten sonra – en ucu yüzde 55 olarak – oynaklık göstergesi daha da arttı.
Borsa İstanbul’un Bist 100 endeksi de TL’deki ani artışın etkisiyle düştüğü için birçok kez devre kesici uygulamasıyla duraklatıldı.
