Yumurtepe Tümülüsü üzerine 15 Temmuz Müzesi kararı iptal edildi

Ankara’da Atatürk Orman Çiftliği ve Demetevler kavşağında bulunan Yumurtatepe Tümülüsü’nün üzerine 15 Temmuz Müzesi yapılması kararına ilişkin, Mimarlar Odası Ankara Şubesi tarafından Kültür Bakanlığı ve AKP’li Melih Gökçek döneminde karar alan Ankara Büyükşehir Belediyesi’ne karşı dava açılmıştı. Ankara 6.İdare Mahkemesi’nin davayı reddetmesi üzerine karar Mimarlar Odası Ankara Şubesi tarafından istinafa taşınmıştı.

Ankara Bölge İdare Mahkemesi 5.İdari Dava Dairesi, 6. İdare Mahkemesi’nin verdiği kararı bozdu. Böylece Yumurtatepe Tümülüsü’nün üzerine 15 Temmuz Müzesi yapılmasına olanak sağlayan kararı iptal edilmiş oldu.

Konuyla ilgili açıklama yapan Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, “Ankara’nın 5 bin yıllık tarihinin izlerinin yok edilmesine yargı izin vermedi” dedi.

Candan’ın açıklamaları şu şekilde:

“Yumurtatepe Tümülüsü Ankara’da bulunan 20 Tümülüsten sadece biridir. 5 bin yıllık Ankara tarihinin izlerini taşıyan Ankara Tümülüsleri Milattan Önce 7-8’nci yüzyıllarda yaşamış Frigler’den günümüze kadar gelebilen en önemli eserlerdir. Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan kentin orta yerlerinde kimi zaman bir kavşak alanında kalmış ve sağlıksız kentleşme politikalarının sonucu da iktidar tarafından yapılaşma alanı olarak kararlar verilmeye başlanmıştır. Gökçek döneminde 15 Temmuz Müzesi yapılması planlanan Yumurtatepe Tümülüsü Atatürk Orman Çiftliği-Demetevler kavşağından Demetevler’e giderken yolun sol tarafında bulunan tümülüstür. 24 metre yüksekliğinde olan Tepede, Anadolu Medeniyetler müzesi tarafından kazılar yapılmıştır. Kazılarda Eski Tunç Çağı’na ait hayvan heykelciklerinin yer aldığı küçük ve yuvarlak tek bir yapı ve içinde pişmiş toprak eserler bulunmuştur. Bu tepenin Frig döneminde önemli bir ticaret yolu üzerinde olduğu ve gözetleme kulesi olduğu anlaşılmıştır. Ankara’nın tarihsel değerleri korumak yerine onları yok eden ve hiçleştiren kararlara yargı dur dedi. Bu karar Ankara’nın 5 bin yıllık tarihi izlerinin korunması açısından önemlidir.”

“KENTSEL TASARIM PROJELERİ İMAR PLANLARI YERİNE GEÇEMEZ”

İptal kararını veren Ankara Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesinin iptal gerekçelerini de aktaran Candan şu açıklamayı yaptı:

“Dava, Kültür ve Turizm Bakanlığı Ankara I No.lu Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun Yumurtatepe Tümülüsünün I. ve III. Derece Arkeolojik Sit 1/5000 ölçekli koruma amaçlı nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planı değişikliğinin uygunluğuna ve anılan müze alanına ilişkin kentsel tasarım projesinin hazırlanarak Kurula iletilmesine ilişkin 03.11.2016 tarih ve 3792 sayılı Kararı’nın iptali istemiyle açtığımız davada yargı ‘bir alana yönelik yapılaşmaya ilişkin yapı adaları, kullanımları, yapı nizamı, bina yüksekliği, taban alanı katsayısı, kat alanı kat sayısı veya emsal, yapı yaklaşma mesafesi, ön cephe hattı, ifraz hattı, kademe hattı, ada ayrım çizgisi, taşıt, yaya ve bisiklet yolları, ulaşım ilişkileri, parkları, meydanları, kentsel, sosyal ve teknik altyapı alanlarına ilişkin kararların, nazım imar planı ilke ve esaslarına uygun olarak uygulama imar planları ile belirlenmesi gerekmekte olup, bu kararların, mekansal planlama kademelenmesinde yer almayan ancak imar planlarına girdi sağlayan ve bunlara veri oluşturan bir çalışma niteliğinde olan kentsel tasarım projeleri ile öngörülmesinin hukuken mümkün olmadığı açıktır. Aksi yöndeki yaklaşımın, mekansal bir plan niteliğinde olmayan kentsel tasarım projesinin, imar planlarının yerine geçmesi gibi bir sonuç doğurabilir ki, bu durumun planların kademeli birlikteliği ilkesine aykırılık teşkil edeceği kuşkusuzdur.”

“KARAR EMSAL NİTELİĞİNDEDİR”

Candan, kararın emsal niteliğinde olduğuna değinerek “Özellikle son dönemde, bütüncül planlama yerine kentsel tasarım projeleri ile uygulamaların çoğaldığı, Güvenpark’ta, Atatürk Kültür Merkezi alanlarında Millet Bahçesi yapılmasında ve Ulus Tarihi Kent Merkezi alanlarında karşımıza çıkan kentsel tasarım projeleri ile planlama sürecini devre dışı bırakan plan hüllelerine karşı, bu karar oldukça önemlidir ve emsal niteliğindedir” dedi.