Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden ‘savaş soruşturması’

Hollanda’nın Lahey kentindeki Uluslararası Ceza Mahkemesi, Ukrayna’da 2013 yılından bu yana işlenen savaş ve insanlığa karşı suçlar ile soykırım iddialarına ilişkin resmen soruşturma başlattı.

Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin kuruluşunu düzenleyen Roma Statüsü’ne taraf 39 ülke, Ukrayna’daki savaş suçlarının soruşturması için Çarşamba günü İngiltere’nin inisiyatifi ile Lahey’deki mahkemeye başvurdu.

Başsavcı Karim AA Khan, Ukrayna’nın güneydoğusunda başlayan ve 2013 yılından bu yana işlenen savaş suçlarına ilişkin kanıtların toplanmaya başlanması talimatını verdi.

Khan, Twitter mesajında, “39 taraf devlet tarafından yapılan başvurunun ardından Ukrayna’da aktif soruşturmalar resmi olarak başlatılmıştır” dedi.

Uluslararası Ceza Mahkemesi Başsavcısı Khan, hafta başında yaptığı açıklamada, Ukrayna’da son yıllarda işlendiği iddia edilen savaş ve insanlığa karşı suçlar konusunda soruşturma açılması için makul bir temel bulunduğunu bildirmişti.

Başsavcı, Ukrayna’daki don gelişmeler ışığında savaş suçları ile ilgili yeni iddiaları soruşturmaya dahil etmek niyetinde olduğunu açıklamıştı.

Khan’ın yetki talebine ilişkin açıklananının ardından Roma Statüsüne taraf 39 ülke, Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne başvurarak, resmen soruşturma açılmasını istedi.

KHAN: TARAFSIZ VE BAĞIMSIZ YÜRÜTÜLECEK

Taraf devletlerin doğrudan talebi üzerine Başsavcı Karim AA Khan, süreci hızlandırma kararı aldı.

Lahey’deki mahkeme, Ukrayna’da 2013 yılından bu yana işlendiği iddia edilen ciddi suçlara ilişkin derhal bağımsız ve nesnel bir soruşturma başlatılmasını benimsedi.

Uluslararası Ceza Mahkemesi Başsavcısı Khan, “Ofisim tarafından yürütülen soruşturmaların, tamamlayıcılık ilkesine tam saygı göstererek, tarafsız ve bağımsız bir şekilde yürütülmesini sağlayarak, tüm ilgili paydaşlar ve çatışmanın tarafları ile ilişki kurmaya çalışacağım” görüşünü dile getirdi.

Mahkemenin yetki alanına giren suçlar için hesap verebilirliği sağlamak için uğraşacağını vurgulayan başsavcı, taraf devletler ve uluslararası toplumun desteğinin de önemli olduğunun altını çizdi.

Khan, Ukrayna’daki bütün taraflara “uluslararası insancıl hukukun uygulanabilir kurallarına sıkı sıkıya bağlı kalma” çağrısını da yineledi.

Ukrayna’daki suçlara ilişkin soruşturma talebinde bulunan taraf ülkelerden biri olan Belçika hükümetinden yapılan açıklamada, savaşların da kuralları olduğuna dikkati çekilerek, “Silahlı çatışmalar sırasında bile tüm taraflar uluslararası insancıl hukuka saygı göstermekle yükümlüdür” dendi.

Rusya ve Ukrayna, Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne taraf değil. Ancak Ukrayna hükümeti daha önce savaş suçlarına ilişkin soruşturma istediğini belirtmişti.

Başsavcı Khan, bu hafta içinde Ukrayna’nın taraf olmaması nedeniyle sürecin yavaş ilerleyeceğini, taraf devletlerin resmi başvuru yapması durumunda sürecin hızlanmasının mümkün olduğunu söylemişti.