TÜİK’in ‘para ceza’lı anketleri: Bakan Nebati mahkeme yolunu gösterdi

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Türkiye İstatistik Kurumu’nun yaptığı anketlerde istediği bilginin vermeyen yurttaşlara idari para cezası uygulanmasını Meclis gündemine taşıdı.

Konuyla ilgili soru önergesi hazırlayan Gürer, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na yönelttiği önergede, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) hane ziyareti, yüz yüze görüşme yöntemi ile ya da Alo 124 TÜİK Çağrı Merkezi veya diğer kurumsal hatlardan anket uyguladığını belirterek, “5429 sayılı TÜÎK kanununun 54. maddesi uyarınca istenilen bilgilerin belirlenen şekilde, zamanında, eksiksiz ve doğru bir biçimde verilmemesi durumunda 2022 yılı için 2977 TL idari para cezası uygulanmaktadır” hatırlatmasında bulundu.

Gürer, önergesinde, “2000- 2021 yıllarında kaç kişiye idari para cezası ve diğer cezalar uygulanmıştır? Cevaplayıcı olarak seçilenlerin itiraz hakkı bulunmakta mıdır?” şeklindeki sorularına da yanıt verilmesini istedi.

CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in önergesine yanıt veren Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Türkiye İstatistik Kurumu’nun yapılan araştırmalarda örnekleme yöntemlerini kullandığını belirterek, “Olasılıklı örnekler prensipleri doğrultusunda her araştırma için ayrı ayrı örnekleme seçilmektedir. Güncel adres veri tabanı kullanılarak gerçekleştirilen örnekleme seçimlerinde, her adresin çıkma şansı vardır ve adresler manyetik ortamda yazılan programlar aracılığıyla, seçim olasılıkları doğrultusunda tesadüfi olarak belirlenmektedir” dedi.

“VATANDAŞIN ANKETE KATILMAMA HAKKI YOK”

İstatistiki birimlerin kendilerinden istenen bilgileri geçerli bir mazereti olmaksızın belirlenen şekil ve sürede, eksiksiz ve hatasız olarak vermek zorunluluğuna uyulmamasının idari para cezası yaptırımına bağlandığını anımsatan Nureddin Nebati, “İdarî para cezası ve diğer cezaların uygulanması, ilgilinin bilgi verme yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Bu kapsamda, nihai olarak değerlendirildiğinde geçerli bir mazereti olmayan cevaplayıcının ankete katılmama hakkı bulunmamaktadır” ifadelerini kullandı.

İTİRAZ HAKKI VAR

Bakan Nebati, Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı İdari Para Cezası Uygulama Esasları Yönergesi ve Kabahatler Kanununa ilişkin mevzuat hükümleri gereğince, kararın ilgilisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde Sulh Ceza Hâkimliğine itiraz hakkının bulunduğunu ifade etti.

“TÜİK ZORLAMASI İLE ANKETÖRLÜK OLUR MU?”

Önerge sahibi CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer ise “Zorunlu anketörlük yurttaşın bireysel özgürlüğüne karşı bir haksızlık. TÜİK belirlediği kişi itiraz hakkı olmalı. Birey tercihini kanun dayanak yapıp baskı ile uygulamak ne kadar istekli ve inandırıcı olur. Vatandaş ben yokum diyemediği ve para cezası uygulanan bu uygulama gözden geçirilmelidir” dedi.