Rusya ile Batı arasında yükselen Ukrayna gerilimini değerlendiren Prof. Dr. Mitat Çelikpala, bölgede Moskova ve Kiev arasında büyük çaplı sıcak …
Rusya ile Batı arasında yükselen Ukrayna gerilimini değerlendiren Prof. Dr. Mitat Çelikpala, bölgede Moskova ve Kiev arasında büyük çaplı sıcak bir çatışmanın olası görünmediğini belirtti. Çelikpala, “Rusya, ABD başta olmak üzere Batılı güçleri durdurmak ve Ukrayna’yı hizaya sokmak için gerilimi tırmandırıyor. Bu gerilim sürecektir, ancak büyük ölçekli bir savaş olacağını düşünmüyorum” dedi. Çelikpala, Türkiye’nin arabuluculuk teklifine Rusya’nın olumlu yanıt vermeyeceğini belirterek “Türkiye hem Rusya hem Ukrayna ile yakın ilişkileri olan bir aktör olarak burada dengeli davranmak zorunda” diye konuştu.
“GERİLİM SÜRER”
Yükselen Ukrayna gerilimiyle ilgili Cumhuriyet’e değerlendirmelerde bulunan Kadir Has Üniversitesi’nden Prof. Dr. Çelikpala, “Burada Rusya’nın dahil olacağı büyük ölçekli topyekun bir savaş pek olası görünmüyor” dedi. ABD öncülüğündeki NATO güçlerinin, ağırlıklı olarak Yunanistan’ın Dedeağaç Limanı’na yapılan sevkıyatla Bulgaristan-Romanya hattı üzerinden Ukrayna’ya yığınak yaptığını, Rusya’nın ise Ukrayna’nın NATO’ya girmesinin önüne geçmek için hamlelerde bulunduğunu belirtti. Çelikpala, Ukrayna’nın, Rusya yanlısı ayrılıkçıların elinde bulunan Donbass bölgesine bir operasyon olasılığının ise yükseldiğine dikkat çekti. Rusya’nın, Donbass bölgesine doğrudan müdahil olmadıklarını savunduğunu, buna karşın Ukrayna’nın bölgeye yönelik bir operasyonuna da karşı çıktığını vurgulayan Çelikpala, şöyle konuştu: “Rusya, bunun önüne geçmek için ya bölgesel olarak askeri müdahalede bulunacak ve Ukrayna’yı işgal edecek; ki bunun çok ağır bir maliyeti var, uluslararası düzeni bozmuş bir aktör olarak yaptırımlar başta olmak üzere büyük sorunlarla karşılaşacak. Rusya’nın böyle bir adım atacağına ihtimal vermiyorum, ancak hem ABD başta olmak üzere Batılı güçleri durdurmak, Ukrayna’yı hizaya sokmak için gerilimi tırmandırdıklarını düşünüyorum. Bu gerilim sürecektir, ancak büyük ölçekli bir savaş olacağını düşünmüyorum.”
“ARABULUCU İSTENMİYOR”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gündeme getirdiği ancak Rusya’nın sıcak bakmadığı Ankara’nın Moskova ile Kiev arasında arabuluculuk teklifini de değerlendiren Çelikpala, “Rusya, Ukrayna da dahil olmak üzere eski Sovyet coğrafyasında herhangi bir ülkeyle ilişkilerinde arabulucu kabul etmez, böyle bir şey mümkün değil. Türkiye’nin arabuluculuğu hiç mümkün değil, çünkü Rusya’nın gözünde Türkiye arabuluculuk yapabilecek bir küresel aktör değil, kabul etmesi taviz vermesi demek, bu tavizi ancak büyük bir aktöre verir gerekli görürse, ki bunun olacağını da sanmıyorum” ifadelerini kullandı.
“HASSAS DENGE”
Bölgede yükselen gerilimin Türkiye’ye de yansımaları olduğunu vurgulayan Çelikpala şu görüşlerini dile getirdi: “Türkiye burada bir denge politikası izlemek zorunda. Kırım’ın ilhakını tanımıyor, Ukrayna’yla özel ilişkiler var, SİHA başta olmak üzere silah da satıyor. Diğer yandan Rusya’yla da Suriye, S-400, enerji başta olmak üzere birçok alanda hassas ilişkiler var. Dolayısıyla Türkiye burada dengeyi korumak zorunda. Türkiye’nin Rusya’ya destek vermesinin zaten imkânı yok, çünkü zaten NATO’nun bir üyesi olarak Rusya’ya karşı NATO içinde alınan kararlarda Türkiye’nin de imzası var. Diğer taraftan Karadeniz’deki denklem düşünüldüğünde Türkiye, Rusya’nın bu ölçüde etkin olmasını da istemez. Eski denkleme dönülmesi durumunda ABD ve İngiltere’nin Karadeniz’de etkinliğini arttırmak istemesi, İngiltere’nin üs çabası artacaktır. Dolayısıyla soğukkanlılıkla süreci gözlemlemek gerekiyor.”
Çelikpala, ABD ya da başka bir NATO ülkesinin Ukrayna’da olası bir sıcak çatışmanın doğrudan tarafı da olmayacağını belirtti. “Ukrayna’ya hem söylemsel hem de örtülü yapılan askeri desteğin miktarı artar. Bizde ABD’nin Dedeağaç’a yaptığı sevkıyat hep Türkiye odaklı tartışılıyor ama bunu esas olarak Ukrayna odaklı okumak gerekiyor” diye konuştu.
