Polonya’da Anayasa Mahkemesi’den AB ile gerilimi artıracak karar

Anayasa Mahkemesi, Polonya yasalarının AB yasaları ile çelişmesi durumunda Polonya mevzuatının AB hukukuna üstün geleceğine hükmetti. Kararda, AB sözleşmesinin bazı maddelerinin Polonya anayasası ile uyumlu olmadığı belirtildi. Anayasa Mahkemesi’nin 14 yargıcının ikisinin ise karara şerh koyduğu kaydedildi. İktidardaki muhafazakâr koalisyonun en büyük partisi Hukuk ve Adalet lideri Jaroslaw Kaczynski, kararın ardından “Polonya’da en yüksek yasa anayasadır ve yürürlükte olan AB düzenlemeleri anayasaya uymak zorundadır” dedi.

Başbakan Mateusz Morawiecki, Avrupa Adalet Divanı’nın, Polonya’da 2018’de koalisyon tarafından uygulamaya konulan yeni yargıç atama sisteminin AB yasalarını ihlal ettiğine karar vermesinin ardından geçen martta yargıya başvurmuştu. Üyelerinin çoğunluğu mevcut yönetim tarafından seçilmiş Anayasa Mahkemesi’nin kararı hükümet çevrelerinde memnuniyetle karşılanırken muhalefette ise tepkiye yol açtı.

‘ATEŞLE OYNUYOR’

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, kararın ardından “AB’nin yapıtaşlarından bir tanesi birlik hukukunun ulusal mevzuata üstünlüğüdür” dedi. Avrupa Komisyonu’ndan yapılan açıklamada ise “Adalet Divanı kararları bütün üye devletlerin kurumları ve ulusal mahkemeleri için bağlayıcıdır” ifadeleri kullanıldı. Komisyon, AB hukukunun itibarını korumak için kendisine verilen yetkiyi kullanmakta tereddüt etmeyeceğini belirtti.

Lüksemburg Dışişleri Bakanı Jean Asselborn’dan “Polonya’nın ateşle oynadığı” çıkışı geldi. Fransa’nın Avrupa Bakanı Clement Beaune, Polonya mahkemesinin kararının AB’ye yapılan bir saldırı olduğunu ve ekonomik yaptırımların değerlendirilebileceğini söyledi. Beaune, “AB’den çıkış için bir risk bulunuyor” diye konuştu. Yargı kararı, Varşova-Brüksel arasında hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı, basın özgürlüğü ve demokratik değerler, LGBTİ+ hakları üzerine sürtüşmelerin yaşandığı döneme denk geldi. Brüksel’in Polonya’ya verilmesine henüz onay vermemiş olduğu 57 milyar Avro’luk ekonomik destek paketi de bu denklemin içerisinde yer alıyor.