MLB’nin yeni sorunu: “Yapışkan Maddeler”

MLB’de sezon öncesi yapılan bahar antrenmanlarında takımların geçtiğimiz sezon elde ettiği home run sayıları dikkate alınarak 5 stadyuma daha top soğutucu depoları inşa edilmişti.

Ayrıca vurucuların elde ettiği home run sayısındaki artış sonrasında toplarda da belirli değişiklikler yapılmış ve topların daha az sekmesi amaçlanarak topu kaplayan deride ve sertliğinde değişiklik yapılmıştı.

Fakat beyzbol sadece vuruculardan (hitter) ibaret değil ve oyunun en temel öğesi olan atıcıların (pitcher) bu sezon itibariyle var olan kuralları esnetmeye başlaması farklı sorunları da beraberinde getirdi.

Normal şartlarda kurallar gereği atıcıların topa herhangi bir madde sürmesi ve dış etmenlerden yararlanarak topun hızını ve dönüş miktarını değiştirmeleri yasak.

Teoride yasak olsa da atıcıların maçlarda her atıştan önce tükürük ya da atıcı tümseğindeki kumları kullanarak topa müdahale etmesi bu kuralın delindiğinin en temel göstergesi. Fakat bu durum normal karşılanıyordu ve lig yönetimi herhangi bir oyuncuya ceza vermedi. Aslında bu sezona kadar detaylı bir inceleme bile yapılmıyordu.

Ancak atıcıların -özellikle yıldız isimlerin- avantaj elde edebilmek için farklı maddeler kullanması sezonun en çok tartışılan konusu olmaya başladı ve yönetimin olaya sert bir şekilde müdahale etmesi konuya olan ilgiyi artırdı

ATICILAR NASIL AVANTAJ SAĞLIYOR?

Beyzbolda atıcılar avantaj sağlayabilmek için yıllardır farklı yolları denedi. Kollara sürülen güneş kremleri, atıcı tümseğindeki reçine torbaları, atıcıların atış öncesinde elini saçına götürerek saçtaki teri topa sürmesi, tükürük ve sahadaki toprağın kullanılması… Bu yöntemler uzun süredir atıcıların avantaj elde edebilmek için tercih ettiği ve herkes tarafından kabul gören yöntemlerdi. Fakat bu yıl farklı bir yola gidilmesi işleri daha karmaşık bir hale getirdi.

Reçine bazlı kimyasal bir karışım olan ve Amerika’da farklı spor dallarında kullanılan macun kıvamındaki Spider Tack, bu sezon itibariyle MLB’de de yaygın bir şekilde tercih edilmeye başlandı. Atıcıların bu maddeye yönelmelerindeki temel sebeplerden biri karışımın sıcakta ve soğukta aynı verimlilikle çalışması.

Bir atıcının sezon içindeki spin rate oranı (topu döndürme), günlük hava koşulları, fiziki durumu veya tercih ettiği atışa bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Ancak bu yapışkan madde ile hava koşullarının top üstünde sağladığı dezavantajlar minimuma indirilirken, atıcıların topun üstündeki hakimiyeti de artmış oldu.

Kullanılan bu maddeyle birlikte atıcılar, topun dönüş hızını artırırken topu daha iyi kavradıkları için beyzboldaki en zor atışlardan birisi olan 4 seam fastball’da daha az sorun yaşamaya başladı.

Topun üstündeki yapışkanlığın artmasıyla birlikte vurucuların ıskalama ve savurma sayıları arttığı için takımlar ekstra avantaj sağlamış oldu.

İNCELEMELER FARKI GÖSTERDİ

Atıcıların kullandığı maddelere yönelik yaptırımlar, 3 Haziran’da tartışılmaya başlasa da maç içinde detaylı inceleme yapılması kararı 15 Haziran’da uygulamaya geçti. Atıcıların şapka, kemer veya eldivenleri maç içinde hakemlerin istediği bir anda ya da rakip takımın talebi doğrultusunda incelenmeye başlandı.

Alınan karar sonrasında ilk 12 gün herhangi bir oyuncu ceza almasa da 27 Haziran’da oynanan Seattle Mariners – Chicago White Sox maçında yeni uygulama ilk kez kullanıldı. Mariners’ın atıcısı Hector Santiago’nun eldiveninde yabancı bir madde tespit edildi ve maçtan ihraç edilerek 10 maç ceza aldı.

15 Haziran’da başlayan detaylı inceleme süreciyle birlikte ligin vuruş ortalaması arttı. Ceza kararını bir milat alırsak bu tarihten önce sezonda 5 kez no hitter maç oynandı. 15 Haziran’dan sonra ise sadece 1 kez böyle bir durum gerçekleşti.

Sezonun ilk yarısında 6 kez no hitter maçı olurken 2019 ve 2020 sezonlarının toplamında 6 kez no hitter olmuştu. (2020’de kısaltılmış sezon oynandı) Ayrıca lig verilerine göre 25 Haziran’da ligin ortalama vuruş oranı .237’ydi ve bu oran 1968’ten sonra lig tarihinin en düşük oranıydı.

İncelemelerin artması sonucunda ligin ortalama vuruş oranı artış gösterse de hâlâ yeterli değil ve gelecek yıl itibariyle farklı önlemler alınması gündeme gelebilir.

SONUÇ

Sadece beyzbolda değil, tüm sporlarda sporcular rakiplerine daha kolay bir yoldan üstünlük sağlayabilmek için farklı yolları denedi. Geçmişte de böyle oldu, gelecekte de böyle olmaya devam edecek.

Bu sezon özelinde hileli topların nispeten erken tespit edilmesi, sezona gölge düşmesini az çok engellese de yapışkan maddelerin etkisi altında atılan toplar ve elde edilen sonuçlar beyzbol tarihindeki yerini çoktan aldı.