1960’ta Senegal ile birlikte Fransa’dan bağımsızlığını kazanan Batı Afrika ülkesi Mali’nin 62 yıllık demokratikleşme serüveni sık sık askeri …
1960’ta Senegal ile birlikte Fransa’dan bağımsızlığını kazanan Batı Afrika ülkesi Mali’nin 62 yıllık demokratikleşme serüveni sık sık askeri darbeler ve ülkede istikrarsızlığı körükleyen geniş çaplı siyasi çatışmalarla kesintiye uğradı. Yaşanan kuraklıklar, yoksulluk ve isyanlar, ülkedeki sosyal yapıya büyük zararlar verdi. Son olarak, Mayıs 2021’de darbeyle iktidara gelen cunta yönetimi, 2 Ocak’ta, demokratik seçimleri 5 yıl erteleme kararı aldıklarını duyurdu.
Yaşanan bütün bu siyasi çalkantıların ardından Mali siyasetinde Batı karşıtı söylemler öne çıkmaya başladı. Bu söylemlerin hedefinde ise eski sömürge gücü Fransa vardı. Son darbenin ardından özellikle güvenlik alanında Rusya’yla bir yakınlaşma olduğu gözlendi. Mali ile aynı hat üzerinde yer alan Moritanya, Burkina Faso, Nijer, Çad, Sudan ve Etiyopya’da da durum hiç farklı değildi.
Uluslararası haber ve analiz sitesi United World International (UWI) 24 Ocak’ta, “Yaptırımların ve Çok Kutupluluğun Kavşağında Mali” adlı bir konferans düzenledi. Mali Yeniden Kuruluş Bakanı İbrahim İkassa Maïga’nın da konuşmacı olarak yer aldığı etkinlikte Mali’ye yönelik uluslararası yaptırımlar, Mali’nin Türkiye dahil diğer ülkelerle işbirliği ve Afrika’daki sömürgecilik karşıtı hareketin geleceği ele alındı.
“FRANSA’YA HAYIR”
Malili Bakan İbrahim İkassa Maiga konuşmasında, Francafrique sistemini bölgenin kalkınmasının önündeki en büyük engel olarak tanımladı. Bakana göre, Fransız makamları ülkeyi kontrol etmek için Mali’de büyüyen terörist ve ayrılıkçı tehdidi kullanarak tüm Birleşmiş Milletler araçlarını kendi çıkarları doğrultusunda içselleştirdi. Öyle ki bu kontrol mekanizması, Mali Silahlı Kuvvetlerinin ancak Fransızların izniyle kendi topraklarında faaliyet gösterebileceği bir noktaya ulaştı. Ancak Fransa, terörle mücadelede Mali’ye gerçek bir yardım sağlayamadı, bu nedenle “Mali, Fransa ve Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu ECOWAS’a hayır deme kararı aldı.”
Malili Bakan, “Son 10 yılda gördüğümüz şey, Mali hükümeti ve kurumlarının kendi başına bir karar alamadığıdır. Kararlar başka yerlerde alındı” dedi. Maïga, bu durumun Mali’yi “başarısız bir devlet” olmanın eşiğine getirdiğine dikkat çekti. Malili bakan UWI çevrimiçi konferansında, Mali halkının ve mevcut hükümetin bu duruma tepki göstererek “yeni bağımsızlık ve yeni egemenlik” mücadelesini başlattığını belirtti. Bakan ayrıca, ülkesinin de Türkiye, Çin ve Rusya başta olmak üzere diğer ülkelerle daha aktif bir şekilde ilişki kurma kararı aldığını söyledi.
ATATÜRK VURGUSU
Türkiye ve Mali’nin büyük bir tarihi mirasa sahip olduğunu belirten İbrahim İkassa Maïga, Mustafa Kemal Atatürk’ün bağımsızlık mücadelesine ve mirasına vurgu yaptı. Bakan, bugün Mali’nin Türkiye gibi egemenlik ve bağımsızlık için mücadele ettiğini ifade etti.
Maïga, ülkesinin Türkiye ile “askeri” alan da dahil olmak üzere çeşitli alanlarda işbirliği yapmak istediğini belirtti. Malili Bakan ayrıca, Bamako’nun iki ülke arasındaki altyapıyı geliştirmek ve ticari ve kültürel bağları genişletmek için Türk inşaat şirketlerini Mali’ye çekmekle ilgilendiğini vurguladı.
RUSYA İLE YAKINLAŞMA
Bakan Maïga, “Mali ile Rusya arasında açık bir işbirliği olmasına rağmen, ‘paralı askerlerle’ işbirliği yapmakla suçlanıyoruz” dedi. Mali’nin Rus özel eğitmenlerle işbirliği yaptığına dair suçlamaların asılsız olduğunu vurgulayan Bakan: “Biz Rus hükümetiyle işbirliği yapıyoruz. Mali Dışişleri Bakanlığı, Rusya Dışişleri Bakanlığı ile görüşüyor. Savunma Bakanı da Rusya’daki meslektaşıyla birlikte çalışıyor. Bize (Rus güvenlik şirketi) Wagner’i temsil eden kimse gelmedi” dedi. Maiga, bu konunun, Malili yetkilileri medya aracılığıyla karalamaya çalışan Fransız yetkililer tarafından “icat edildiğini” kaydetti. Malili Bakan ayrıca, Fransız ve Rus ordusuyla etkileşim arasında büyük bir fark gördüklerini vurguladı. Maïga’ya göre, Rusya Mali’nin egemenliğine saygı duyuyor.
Mali hükümeti sözcüsüne göre, Rusya ile işbirliği eşitlik ve karşılıklı saygıya dayanıyor. Maïga bu bağlamda, “Bugün istediğimiz silahı istediğimiz kişiden almakta özgürüz” diyor ve şöyle devam ediyor:
“Buradaki Rus ordusu, askeri ekipmanın yanı sıra top, helikopter veya bazı yeni nesil silahları nasıl kullanacağımızı öğrenmemize yardımcı olan eğitmenler ve onlarla işbirliğinde özgürüz. Rusya bize tedarik ettiğimiz şeyi nasıl yapacağımızı öğretmek için eğitmenler gönderdi. Malili askerler şimdi teröre karşı savaşıyor, taarruza geçiyor. Ruslar cephede değil! Malililer cephede.”
