Getty ImagesLibya’da Ekim 2020’de imzalanan ateşkes anlaşması öncesi süren iç savaşın taraflarından olan General Halife Hafter, 24 Aralık’ta …
Getty ImagesLibya’da Ekim 2020’de imzalanan ateşkes anlaşması öncesi süren iç savaşın taraflarından olan General Halife Hafter, 24 Aralık’ta yapılacak seçimlerde aday olmasının önünü açacak bir adım attı.
Ateşkes sonrası siyasi geçiş dönemi başlamış; ardından 24 Aralık’ta seçim yapılması konusunda taraflar uzlaşmıştı.
Seçimde askeri yetkililer devlet başkanlığı yarışamayacak. Ancak seçime girmek için görevlerini askıya alanlar, kazanamaması durumunda göreve geri dönebilecek.
Bu tartışmalı madde, Hafter’in destekçilerinden Tobruk’taki Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih’in onayıyla geçti.
Hafter de askeri titrini ve görevlerini askıya aldığını açıkladı.
Henüz seçimlerde yarışacağına dair bir açıklama yapmamış olsa da bu adım, Hafter’in başkanlık yarışına girmek için hazırlık yaptığı şeklinde yorumlanıyor.
Hafter’in adaylığa soyunması ne anlama geliyor?
Hafter, 2014’te ülkenin başkenti Trablus’ta kurulan hükümete karşı savaş başlatmış; Türkiye ve Katar’dan destek gören Trablus hükümetinin “İslamcı gündemi olduğunu” savunmuştu. Hafter’e bu savaşta en büyük destek Mısır, Rusya, Fransa ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden geldi.
Tobruk’taki Temsilciler Meclisi de Hafter’e siyasi destek verdi.
Türkiye, Kasım 2019’da Trablus hükümetiyle imzaladığı askeri ve güvenlik işbirliği anlaşması sonrası orduya doğrudan askeri destek göndermiş ve Hafter’in Trablus kuşatması sona ermişti.
Trablus hükümetine bağlı ordu Hafter’e karşı ilerlerken ABD’nin öncülüğünde Birleşmiş Milletler devreye girdi ve askeri komiteler ateşkes imzaladı. Ardından ülke çapında geniş katılımda Siyasi Diyalog Forumu oluşturuldu ve 24 Aralık’ta seçime gidilmesine karar verildi.
Geçiş sürecinde Türkiye’nin çok yakın ilişkiler içinde olduğu Trablus hükümetinin üst düzey isimleri de istifa etti ve Ulusal Birlik Hükümeti kuruldu. Türkiye ile imzalanan anlaşmalar ise geçerliliğini korudu. Ankara, yeni kurulan geçiş hükümetiyle de işbirliğini sürdürüyor.
Bu esnada Hafter eski gücünü kaybetmiş olsa da Mısır ve Rusya’dan General’e verilen destek sürdü.
Getty ImagesCumhurbaşkanı Erdoğan ve Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Dibeybe
Temsilciler Meclisi hükümetten güvenoyunu çekti
Hafta başında Libya’dan bir başka haber daha geldi. Tobruk’taki Temsilciler Meclisi, Başbakan Abdülhamid Muhammed Dibeybe liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti’ne güvenoyunu çekme kararı verdi.
Seçime katılacaklarla ilgili yasanın onaylanmasına da karşı çıkan Devlet Yüksek Konseyi, oylamanın geçersiz olduğunu savunurken bu gelişmeye uluslararası tepki de geldi.
Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL), ülkede seçimle birlikte yeni bir yönetim oluşturulana kadar Ulusal Birlik Hükümeti’nin görevine devam edeceğini belirterek “gelişmelerden kaygı duyduğunu” açıkladı.
Türk Dışişleri Bakanlığı da, güvenoyunun geri çekilmesinin “Libya’nın istikrarına ve geçiş sürecine bir katkı sağlamayacağı” belirtildi:
“Seçimlerin öngörüldüğü tarihte düzenlenebilmesi, geçiş sürecinin iyi yönetilebilmesi ve ülkedeki sükunet ortamının korunabilmesi için, Milli Birlik Hükümeti’nin seçimlere kadar tam yetkiyle iş başında kalması önemlidir.
“Mevcut kritik aşamada, Libya’daki tüm tarafların kişisel çıkar mücadelelerini ve kısır meşruiyet tartışmalarını bir kenara bırakıp, sorumluluk bilinciyle Libya’nın önceliklerine odaklanmalarında fayda bulunmaktadır.”
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas da, Libya’daki siyasi sürecin sürdürülmesi gerektiğini söyledi ve ülkedeki “sayıları çok fazla” olan yabancı savaşçıların Libya’yı terk etmesi gerektiğini de tekrarladı.
