Kiradan fazla fatura dönemi, esnafın ‘hali kalmadı’

Elektrik, doğalgaz zamları ve özellikle gıdadaki fahiş fiyat artışları esnafı zor durumda bıraktı. Bir yanda yüksek maliyet ve faturalar ile boğuşan esnaf, diğer yandan satış yapmaya çalışıyor ancak evini zor geçindiren halk, lokantaların önünden geçemez hale geldi.

Ankara’daki lokanta, çorbacı, kebap ve pide salonu gibi işletmeleri bulunan esnaf, içinde bulunduğu durumdan dertli. Sıkıntılarını daha fazla anlatmaya hali kalmayan esnaf, artık uzun uzun dert anlatmak yerine “Durum ortada. Daha ne diyelim” diyor. Tek derdi dükkânı açık tutmak olan ve kiradan fazla fatura ödediğini söyleyen esnaf, satışın sürmesi için fiyatlara zam yapamadığını belirtiyor.

Bazı işletmelerde faturaların kirayı da geçtiği belirtiliyor. “Faturalar yükseldi mi” sorusunu artık yadırgamayan esnaf, “Yüksek olduğunu vatandaş da esnaf da biliyor. Herkes biliyor. Kirayı bile geçti fatura. En az ikiye katlandı” diyor. Yiyecekleri ve içecekleri korumak için dolap, işyerini aydınlatmak için ışık ve ısıtmak için de ısıtıcı kullanmak zorunda olduğunu vurgulayan esnaf, zamları yemek fiyatlarına yansıtamadıklarını söylüyor. Esnaf, “Yemeklere en fazla yüzde 20 zam yapabiliyoruz çünkü satmamız lazım” ifadelerini kullanırken artık kâr etmeyi bile düşünmediklerini kaydediyor. Patronlar ve müdürler ise çalışanlara sık sık kullanılmayan ışıkların söndürülmesini söyleyerek “Ampulü söndür, boşa yanmasın” uyarısında bulunuyor. Bir esnaf ise temel gıda malzemelerindeki zamma işaret ederek “2.5 kilo salatalık için 80 lira ödüyoruz” sözleriyle durumu özetliyor.

‘KRİZİN BAŞINDAYIZ’

Ankara’da hizmet veren bir emlakçı ise “Krizin daha başındayız. Kapanmalar hızlanır. Önce restoran ve lokantalar kapanır. Onları da kuruyemişçiler ve bakkallar takip eder. Beş ay sonra dükkânların yüzde 10-15’inin boş olacağını öngörüyorum. Yeniden dükkân açmak da masraf, ancak kredi çekerek karşılanıyor. Bu borcun altına girilemez. 2001 krizini de gördüm. Biz uçurumdan daha yeni atladık, dibi görüp düzelmeye başlamamıza daha çok var” ifadelerini kullandı.