‘İstenmeyen kişi’ krizi: Türkiye’nin 10 ülkeyle ticareti ne seviyede?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın büyükelçilerinin istenmeyen kişi ilan edilmesini istediği 10 ülke arasında Türkiye’nin en büyük ticaret ortakları da yer alıyor.

Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı sekiz ülkenin dördü, Osman Kavala’nın serbest bırakılması için çağrı yapan ülkeler listesinde.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2021 yılında Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı iki ülke Almanya ve ABD oldu.

Bu iki ülkeye yapılan ihracat, Türkiye’nin toplam ihracatının yüzde 15’ine denk geliyor.

İlk sekizde yer alan diğer iki ülke ise Fransa ve Hollanda.

Türkiye’nin 10 ülkeye yaptığı ihracat, toplam ihracatın dörtte birini oluşturuyor.

Almanya, ABD, Fransa ve Hollanda, Türkiye’nin en fazla ithalat yaptığı ülkeler arasında da yer alıyor.

İhracatta ilk iki sırada yer alan Almanya ve ABD, ithalatta ise Çin ve Rusya’nın ardından üçüncü ve dördüncü sırada geliyor.

Almanya ve ABD’den yapılan ithalat, Türkiye’nin toplam ithalatının yüzde 13,3’üne denk geliyor.

Osman Kavala için açıklama yapan 10 ülkenin ithalattaki toplam payı ise yüzde 20,6.

Listedeki diğer altı ülkeyle dış ticaret ise daha az.

İsveç, Finlandiya, Kanada, Danimarka, Norveç ve Yeni Zelanda ile 2021’in ilk sekiz ayında toplam 7,9 milyar dolarlık bir ticaret yapıldı.

Yatırımlarda lider Hollanda

ABD, Almanya, Hollanda ve Fransa ülkeler yalnızca ticarette değil, yatırımda da Türkiye’nin önemli ortakları arasında bulunuyor.

Merkez Bankası Ağustos 2021 Uluslararası Yatırım Pozisyonu bültenine göre 2020 itibarıyla Türkiye’deki yabancı doğrudan yatırım miktarı 223,4 milyar dolar oldu.

Türkiye’ye en fazla yatırım yapan ülkelerin başında Hollanda geliyor.

Hollanda, Almanya, Fransa ve ABD’nin Türkiye’deki doğrudan yatırımları, toplamın yaklaşık üçte birini oluşturuyor.

Anadolu Ajansı, dünyanın en büyük varlık fonu olan Norveç Varlık Fonu’nun 2020 sonu itibarıyla Türkiye’deki hisse senetlerinde 812 milyon dolar yatırımı bulunduğunu aktarmıştı.

Siyasi krizler ticareti etkiler mi?

Almanya Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert, bugün yaptığı bir açıklama ile büyükelçileri sınır dışı etmenin ikili ilişkilerin derinliğine ve önemine zarar vereceğini duyurdu.

ABD merkezli düşünce kuruluşu Washington Institute’tan Soner Cağaptay da Twitter hesabından yaptığı paylaşımda Türkiye’nin en fazla ticaret yaptığı 10 ülkenin yarısının bu listede yer aldığına dikkat çekti.

Çağaptay “Seçim öncesi ekonominin durumunu ve tabanının içinde bulunduğu koşulları iyileştirmek için ticarete ve yabancı yatırıma ihtiyaç duyan Erdoğan için bunun iyi sonuçları olmayabilir” dedi.

Türkiye’nin geçmişte siyasi kriz yaşadığı ülkelerin bazılarıyla ticareti de etkilenmişti.

Suudi Arabistan Türkiye’den gelen malları uzun süreler gümrükte bekletirken, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır da Türkiye’ye yatırımlarını azaltmıştı.

Öte yandan bu ülkelerde devletin ekonomi üzerindeki kontrolü, Türkiye’ye çağrı yapan 10 ülkeye kıyasla daha fazla.

Türkiye’nin bu 10 ülkeyle dış ticaretini artırma hedefi de var.

Cumhurbaşkanı Erdoğan bu yıl yaptığı bir konuşmada, ABD Başkanı Joe Biden ile görüşmesinin ardından iki ülke arasındaki ticaret hacmini 21 milyar dolardan 100 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini söylemişti.

Erdoğan bu ay Almanya Başbakanı Angela Merkel’in İstanbul ziyaretinde, iki ülkenin dış ticaret hacmini 50 milyar dolara çıkarma hedefi olduğunu duyurmuştu.

Dış Ekonomik İlişkiler Konseyi Türkiye-Almanya İş Konseyi Başkanı Steve Young’a göre Türkiye’de 7 bin 600’den fazla Alman sermayeli şirket var.

Eski Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan geçen yıl yaptığı açıklamada Hollanda ile dış ticaret hacmini 9 milyar dolardan 15 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini açıklamıştı.

Fransa ile dış ticaret hacmi ise 20 milyar dolar olarak belirlenmişti.

Almanya, Fransa ve Hollanda’nın siyasi desteği, Türkiye’nin AB ile ticaretinde önemli bir yer tutan Gümrük Birliği anlaşmasının güncellenmesinde de önemli.

Almanya Başbakanı Angela Merkel, gazeteci Deniz Yücel’in Türkiye’de tutuklu olduğu ve iki ülkenin siyasi bir kriz yaşadığı 2017 yılında Gümrük Birliği’nin genişletilmesi müzakerelerini durdurduklarını açıklamıştı.