İnternetten alışveriş yaparken dikkat: ‘İndirim’ adı altında dolandırılmayın

Pandeminin adeta devrim etkisi yarattığı sektörlerden biri de e-ticaret oldu. Koronavirüs sebebiyle herkesin evlere kapandığı son 2 yılda, internet üzerinden yapılan alışverişlere ilgi hiç olmadığı kadar arttı.

Çevrim içi alışveriş günden güne popülerliğini artırırken; dünyanın dört bir yanındaki alışveriş severlerin her yıl merakla beklediği ‘kasım ayı indirim dönemleri’ de başladı. ‘Çılgın fırsat’, ‘Efsane kasım’, ‘Muhteşem cuma’ adı altında sunulan ‘indirim’ reklamları; televizyonda, internette, gazetelerde ve hatta sokaklardaki billboardlarda bile karşımıza çıkıyor. Ancak siber saldırganlar da çevrim içi alışveriş hacminin ve alışveriş yapan kişi sayısının büyük ölçüde arttığı bu dönemleri tüketiciler kadar iple çekiyor.

Dolandırıcılar, alışveriş sitelerini kopyalayıp sahtesini yapabiliyor ya da alınan ürünün müşteriye ulaşmaması veya alınan ürün yerine ‘farklı’ bir ürün gelmesi gibi durumlara sıkça rastlanıyor.

Peki internet üzerinden alışveriş yapan yurttaşlar, haklarının ne kadar farkında? Satın alınan ürünün ulaşmaması halinde müşteri ne yapmalı, para iadesi nasıl gerçekleşmeli? Cayma hakkı nedir, neleri kapsar?

Tüm bu soruların yanıtlarını Avukat İlker Taner Cumhuriyet’e anlattı.

‘VAKİT KAYBETMEDEN SATICI/SAĞLAYICI FİRMAYA BAŞVURULMALI’

Pandemi süreciyle birlikte, gerek hijyen açısından oluşan kaygılar, gerekse idari makamlarca getirilen yasaklar sebebiyle, kullanıcıların alışveriş tercihlerinde internete yönelmiş durumda olduğunu söyleyen Taner, “İnternet üzerinden yapılan alışverişlerde tüketiciler en çok tedarik ve kargo sebebiyle ürünün geç teslim edilmesi, sipariş edilenden farklı bir ürün gönderimi, taşıma esnasında ürünün zarar görmesi, kırılması, bozulması, adreste olmama sebebiyle teslim edilememe gibi sorunlar yaşıyor. Bazen de sipariş edilen ürünün hiç gönderilmemesi gibi sorunlar da yaşanabiliyor” dedi.

Taner, bu durumunda vakit kaybetmeden, sorunun niteliği özelinde satıcı/sağlayıcı firmaya veya kargo firmasında başvurulması gerektiğine dikkat çekti.

‘OLTALAMA TUZAĞINA DÜŞMEYİN’

“İnternetin bu denli tercih edilmesiyle birlikte internet üzerindeki dolandırıcılık eylemleri de artmış durumda” diyen Taner, “Kullanıcılar bu noktada alışveriş yaptıkları, kredi kartı gibi hassas ödeme verilerini girdikleri platformları özenle seçmeli. Tanınmayan kişilerden gelen mesaj içerikleri gözden geçirilmeli, sahte hesaplara dikkat edilmeli, oltalama tuzağına düşülmemeli” diye konuştu.

‘SATIN ALDIĞIM ÜRÜN ELİME ULAŞMADI…’

Kredi kartı ile internetten alınan ürünün hiç teslim edilmemesi durumunda izlenebilecek birkaç yol mevcut olduğunu belirten Taner, böyle bir durumda yapılması gerekenleri şöyle anlattı:

“Sipariş verilen platforma veya ürün satıcısına iade başvurusunda bulunmak bu seçeneklerden en başta geleni. Bu durumda sipariş bedelinin ödeme yapılan karta veya hesaba iade edilmesi gerekmektedir. Bunun haricinde internet üzerinden kartlı ödeme yapılan banka nezdinde harcama itirazında bulunulması da bir diğer seçenek.”

SATIN ALINAN ÜRÜN ‘FARKLI’ GELİRSE…

Taner, internetten alınan ürünün, geldiğinde ‘farklı’ çıkması durumunda ise yapılması gerekenleri şu şekilde sıraladı:

“Öncelikle mümkün olduğunda ürünün kargo teslim anında kargo görevlisi nezdinde açılıp kontrol edilmesini, siparişe aykırı bir ürün teslimi durumunda tüketici ve kargo görevlisi nezdinde durumun tutanak altına alınmasını öneriyorum. Devamında ise farklı ürünün teslim edilmiş olması sebebiyle durumunda satıcı/sağlayıcı platformlara bildirilmesi ve ücretsiz değişiklik hakkının kullanılması gerekiyor.”

Son dönemde internette ‘çılgın fırsat’ adı altında pek çok ürünün fiyatının daha yüksek fiyattan satılmasına ve ‘indirim’ kisvesi altında yapılan bu fiyat aldatmacasına da değinen Taner, “Tüketiciler bu noktada farklı platformdaki fiyatları karşılaştırmalı, mümkün olduğunca geçmiş dönem fiyatlarını kontrol etmeliler. Bu amaca hizmet eden birçok platforma internetten kolayca erişmek mümkün” dedi.

‘CAYMA’ HAKKINIZIN FARKINDA MISINIZ?

Tüm bunlarında haricinde, internet üzerinden yapılan alışverişler için tüketicilerin sahip olduğunu en önemli haklarından biri olan cayma hakkına da değinen Taner, şöyle konuştu:

“Cayma hakkı, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği başta olmak üzere ilgili mevzuat tarafından tüketicilere tanınmış bir hak. İnternet üzerinden yapılan alışverişler de cayma hakkının kapsamındadır. Buna göre tüketiciler, internet üzerinden almış oldukları mal ve hizmetler için, 14 gün içerisinde hiçbir gerekçe ileri sürmeksizin ürünü iade edip ücreti geri almaya imkan tanıyan cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkının kullanılamayacağı; çabuk bozulabilen, iadesi hijyen açısından uygun olmayan ürünler gibi birçok istisnai durumun olduğunu da belirtmek lazım.”

E-DEVLET’TEN BAŞVURU YAPILABİLİYOR

“Ürünün gelmemesi, farklı ürün teslimi, ayıplı mal teslimi gibi durumlar sebebiyle zarara uğrayan tüketiciler bu zararların tazmini için Tüketici Hakem Heyetlerine (e-Devlet üzerinden de başvuru yapılabilir) başvuruda bulunabilirler” diyen Taner, “Başvuruda bulunmadan önce, başvuru tarihi açısından parasal sınır kontrol edilmeli. 2021 yılı için 11 bin 330 TL sınırına kadar Tüketici Hakem Heyetleri görevli, bu sınırın üstündeki talepler için doğrudan Tüketici Mahkemeleri görevli” ifadelerini kullandı.