23 Nisan 2025 Çarşamba

TBMM 105 Yaşında! 23 Nisan 1920'de Meclis Neden Kuruldu?

Türkiye Büyük Millet Meclisi, bugün kuruluşunun 105. yıl dönümünü kutluyor. 23 Nisan 1920 tarihinde açılan meclis, Türk siyasi tarihinde bir dönüm noktası olmuş ve Milli Mücadele'nin sevk ve idaresinde hayati bir rol üstlenmiştir. Peki, bu önemli meclis neden kuruldu ve Milli Mücadele'deki rolü neydi?

TBMM'nin Kuruluş Amacı ve Tarihsel Arka Planı

Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle ayrılması ve ardından İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmesi, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesine başlamasına neden oldu. Bu süreçte, Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde Anadolu'da bir direniş hareketi örgütlendi. İstanbul'daki Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nın dağıtılması ve ülkenin fiilen işgal altında olması, yeni bir meclisin kurulmasını zorunlu hale getirdi. 23 Nisan 1920'de Ankara'da toplanan TBMM, Türk milletinin bağımsızlığını temsil eden ve Milli Mücadele'yi yönetecek olan yeni bir siyasi otorite olarak doğdu.

TBMM'nin kurulmasıyla birlikte, Türk milleti kendi kaderini tayin etme yetkisini eline aldı. Meclis, ülkenin içinde bulunduğu zor şartlara rağmen, kısa sürede önemli kararlar alarak Milli Mücadele'nin başarıya ulaşmasında kritik bir rol oynadı.

Milli Mücadele'deki Rolü

TBMM, Milli Mücadele döneminde hem askeri hem de siyasi alanda önemli görevler üstlendi. Meclis, düzenli ordunun kurulması, savaş stratejilerinin belirlenmesi, dış ilişkilerin yürütülmesi ve iç düzenin sağlanması gibi konularda kararlar aldı. Ayrıca, İstiklal Marşı'nın kabulü, Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nun (1921 Anayasası) ilan edilmesi gibi önemli adımlar da TBMM tarafından atıldı.

TBMM'nin Milli Mücadele'deki rolünü şu şekilde özetleyebiliriz:

  • Siyasi Otorite: TBMM, Türk milletinin bağımsızlığını temsil eden ve Milli Mücadele'yi yöneten en üst siyasi otorite oldu.
  • Askeri Kararlar: Düzenli ordunun kurulması, savaş stratejilerinin belirlenmesi gibi askeri konularda kararlar aldı.
  • Dış İlişkiler: Diğer ülkelerle ilişkilerin yürütülmesi ve diplomatik girişimlerde bulunulması görevini üstlendi.
  • İç Düzen: Ülke içindeki düzenin sağlanması ve güvenliğin korunması için gerekli önlemleri aldı.
  • Yasal Düzenlemeler: İstiklal Marşı'nın kabulü, Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nun ilan edilmesi gibi önemli yasal düzenlemeler yaptı.

Türkiye Cumhuriyeti'nin Temelleri

TBMM'nin kurulması ve Milli Mücadele'deki başarıları, Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerinin atılmasında büyük bir rol oynadı. Meclis, Lozan Barış Antlaşması'nın imzalanması ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilan edilmesi gibi tarihi kararlara imza attı. 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte, TBMM, Türkiye'nin yönetim merkezi olmaya devam etti ve ülkenin modernleşme sürecinde önemli bir rol üstlendi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 105. kuruluş yıl dönümü, Türk milletinin bağımsızlık ve demokrasi mücadelesinin önemli bir simgesi olarak kutlanmaya devam ediyor. TBMM, Türkiye Cumhuriyeti'nin temel kurumlarından biri olarak, ülkenin geleceğine yön vermeye devam edecektir.

İlgili Haberler