ABD'de hızla yayılan ve insan dokusunu içeriden çürütebilen ölümcül bir mantar türü, büyük endişe yaratıyor. Uzmanlar, iklim değişikliği ile birlikte bu tehdidin daha da büyüyeceği konusunda uyarıyor. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler için ciddi risk oluşturan bu mantar türü, solunum yoluyla vücuda girerek ölümcül enfeksiyonlara yol açabiliyor.

Mantarın Yayılma Nedenleri ve Risk Grupları

"Aspergillus fumigatus" adlı mantar, havada taşınabilen mikroskobik sporları sayesinde kolayca yayılıyor. Bu sporlar, fark edilmeden solunarak özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde ciddi akciğer enfeksiyonlarına neden olabiliyor. Mantarın yol açtığı aspergillozis hastalığı, organ yetmezliğine ve hatta ölüme kadar varabilen sonuçlar doğurabiliyor. Kanser, astım veya HIV gibi bağışıklığı baskılayan hastalıkları olan bireyler en büyük risk grubunu oluşturuyor.

Mantarın yayılmasında etkili olan faktörler şunlardır:

• Sıcak ve nemli iklim koşulları: Özellikle Florida, Louisiana, Teksas, Georgia ve Kaliforniya gibi sıcak ve nemli eyaletlerde mantarın yoğunlaştığı tespit edilmiştir.
• Tarımsal faaliyetler: Tarımsal faaliyetlerin de mantarın yayılmasını hızlandırdığı belirtiliyor.
• Nüfus yoğunluğu ve yaşlanan altyapı: New York, Houston ve Los Angeles gibi büyük şehirlerde nüfus yoğunluğu ve yaşlanan altyapı, mantarın yayılması için uygun bir ortam oluşturuyor.

Tehdidin Boyutu ve Alınması Gereken Önlemler

ABD’de aspergillozis bildirimi zorunlu bir hastalık olmadığı için enfeksiyon, hastaneye yatış ve ölüm sayıları düzenli olarak izlenmiyor. Bu durum, tehdidin gerçek boyutunu tespit etmeyi zorlaştırıyor. University of Manchester’dan Dr. Norman van Rhijn, Financial Times’a yaptığı açıklamada, “Bu, yüz binlerce hayatı ilgilendiriyor. Önümüzdeki 50 yılda nerede ne yetiştiği ve ne tür enfeksiyonlara yakalandığımız tamamen değişecek” dedi.

Uzmanlar, bağışıklığı zayıf bireylerin alması gereken önlemleri şu şekilde sıralıyor:

• Toprakla temas etmekten kaçınmak
• Bahçecilik faaliyetlerinden uzak durmak
• Küflü ortamlardan kaçınmak
• Tozlu bölgelerde maske takmak
• Yaşadıkları ortamda hava temizliğine dikkat etmek

Gelecekteki Riskler ve Uzman Uyarıları

Aspergillozis vakalarının yaklaşık 400 bini, kronik akciğer enfeksiyonuna dönüşüyor. Daha az görülen ancak çok daha ölümcül olan invaziv aspergillozis ise mantarın akciğerlerden beyin, kalp ve böbreklere yayılmasıyla sonuçlanabiliyor. Organ nakli geçiren hastalarda enfeksiyondan sonra bir yıllık hayatta kalma oranı yalnızca yüzde 59. Kök hücre nakli geçirenlerde ise bu oran yüzde 25’e düşüyor. Yoğun bakım otopsileri, aspergillozisin en ölümcül dört enfeksiyon arasında yer aldığını gösteriyor.

Columbia Üniversitesi’nden enfeksiyon hastalıkları uzmanı Dr. Vyas, “Bu bir bilim kurgu değil. Bu enfeksiyonlar gerçek ve biz buna hazır değiliz” diyerek durumun ciddiyetini vurguluyor. DSÖ, daha güvenli ilaçlara yatırım yapılması, testlerin hızlandırılması ve sağlık çalışanlarının eğitilmesi çağrısında bulunuyor.

Ölümcül mantarın yayılması, küresel sağlık açısından ciddi bir tehdit oluşturuyor. İklim değişikliği ve diğer çevresel faktörlerin etkisiyle bu tür enfeksiyonların artabileceği öngörülüyor. Bu nedenle, erken teşhis, etkili tedavi yöntemleri ve koruyucu önlemler büyük önem taşıyor. Bireysel olarak alınabilecek önlemlerin yanı sıra, hükümetlerin ve sağlık kuruluşlarının da bu konuda farkındalığı artırması ve gerekli yatırımları yapması gerekiyor. Aksi takdirde, bu ölümcül tehdit gelecekte çok daha büyük sorunlara yol açabilir.