Kongo Demokratik Cumhuriyeti (KDC) Senatosu, eski Cumhurbaşkanı Joseph Kabila'nın dokunulmazlığını kaldırarak, vatana ihanet suçlamasıyla yargılanmasının önünü açtı. Bu karar, ülkedeki siyasi dengeleri derinden sarsabilecek bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

Kabila'nın Dokunulmazlığı Kalktı: Sırada Ne Var?

Senatodaki oylamada, 93 senatörün 88'i, Kabila'nın dokunulmazlığının kaldırılması lehine oy kullandı. Anayasa gereği, 2019’da görev süresi sona eren Kabila, ömür boyu senatör statüsüne sahipti. Şimdi ise vatana ihanet suçlamasıyla karşı karşıya.

KDC Adalet Bakanlığı, 20 Nisan’da Kabila'nın, ülkenin doğusundaki birçok şehrin kontrolünü ele geçiren 23 Mart Hareketi (M23) adlı isyancı grupla işbirliği içinde olduğu gerekçesiyle vatana ihanet soruşturması açıldığını duyurmuştu. Soruşturma kapsamında Kabila'ya ait taşınmazlar, banka hesapları ve diğer varlıkların dondurulduğu bildirilmişti.

Joseph Kabila Kimdir? Kongo Siyasetine Etkisi

Joseph Kabila, 2001'de babası eski Cumhurbaşkanı Laurent Desire Kabila'nın suikasta uğramasının ardından henüz 29 yaşındayken Cumhurbaşkanı olmuştu. İki dönem üst üste seçim kazanarak görevini sürdürmüş ve 18 yıl boyunca ülkenin en güçlü siyasi figürü olarak kalmıştı. Görev süresi 2016'da sona ermesine rağmen, seçimlerin güvenli bir şekilde yapılamayacağını öne sürerek iki yıl daha iktidarda kalan Kabila, Aralık 2018'de düzenlenen seçimlerle görevini mevcut Cumhurbaşkanı Felix Tshisekedi'ye devretmişti.

Kabila, 2023’te eğitim amacıyla gittiği Güney Afrika'dan, ülkesindeki güvenlik krizine çözüm arayışına katkı sağlamak üzere Nisan 2025'de döndüğünü açıklamıştı.

KDC'deki Çatışmalar ve M23'ün Rolü

KDC'nin doğusunda güvenliği sağlamak amacıyla bölge ülkeleri tarafından 23 Mart 2009'da imzalanan barış anlaşmasının bozulmasıyla "23 Mart Hareketi" adı altında ortaya çıkan grup, "M23" şeklinde anılmaya başlamıştı. M23, büyük ölçüde Ruanda Devlet Başkanı Paul Kagame'nin de kabilesi olan Tutsilerden oluşuyor. BM ve KDC'nin M23'e destek vermekle suçladığı Ruanda ise iddiaları reddediyor.

M23 üyeleri, yıl başından bu yana devam eden saldırılarda Kuzey-Kivu eyaletinin başkenti Goma'yı ve Güney-Kivu'nun başkenti Bukavu'yu ele geçirmişti. KDC'nin doğusundaki çatışmalar nedeniyle yıl başından bu yana yaklaşık 1 milyon kişi yerinden oldu.

Kabila'nın yargılanma süreci, KDC'deki siyasi istikrarı ve bölgedeki güvenlik durumunu daha da karmaşık hale getirebilir. Bu durum, ülkedeki iç ve dış aktörlerin pozisyonlarını yeniden değerlendirmesine neden olabilir. Kabila'nın suçlu bulunması halinde, Kongo siyasetinde yeni bir dönemin başlayacağı öngörülüyor.