İsrail'in İran'a yönelik saldırısının ardından geçen bir haftalık süreçte, küresel petrol piyasalarında önemli dalgalanmalar yaşandı. Brent petrolün varil fiyatı, bölgedeki arz ve tedarik zincirlerine yönelik endişelerle birlikte %11 oranında yükseldi. Bu durum, enerji piyasalarında yeni bir belirsizlik döneminin başlangıcı olarak değerlendiriliyor. Peki, bu yükselişin ardındaki temel nedenler neler ve önümüzdeki günlerde piyasaları neler bekliyor?

Petrol Fiyatlarındaki Yükselişin Nedenleri

İsrail'in İran'a saldırısından önceki gün olan 12 Haziran'da 69,65 dolardan kapanan Brent petrolün varil fiyatı, saldırıların başlamasıyla birlikte hızla yükselişe geçti. 13 Haziran'da 76,31 dolara kadar yükselen fiyatlar, ilk şokun atlatılmasının ardından bir miktar gerilese de, çatışmaların devam etmesiyle yeniden yükseliş trendine girdi. Bu yükselişte etkili olan faktörler şunlar:

• Arz ve tedarik endişeleri: Çatışmaların enerji tesislerini hedef alması ve Hürmüz Boğazı gibi stratejik öneme sahip bölgelerde yaşanması, petrol arzına yönelik endişeleri artırdı.
• Jeopolitik riskler: Orta Doğu'daki siyasi istikrarsızlık ve gerilimler, petrol fiyatları üzerinde her zaman baskı oluşturmuştur. İsrail-İran çatışması da bu riskleri daha da artırdı.
• ABD'nin rolü: ABD Başkanı Donald Trump'ın İran'a yönelik açıklamaları ve bölgedeki askeri varlığı, piyasalarda belirsizliği artırarak fiyatları yukarı yönlü etkiledi.

Hürmüz Boğazı'nın Önemi ve Olası Etkileri

Basra Körfezi'nin çıkışında yer alan Hürmüz Boğazı, dünya petrol ticaretinin en önemli geçiş noktalarından biridir. Günlük yaklaşık 15 milyon varil ham petrol, bu boğaz üzerinden dünya pazarlarına taşınmaktadır. Bu miktar, deniz yoluyla yapılan küresel petrol ihracatının yaklaşık üçte birini oluşturmaktadır. Norveç merkezli araştırma kuruluşu Rystad Energy, Hürmüz Boğazı'nın kapanması durumunda petrol piyasalarının daha önce görülmemiş bir krize sürüklenebileceği uyarısında bulunmaktadır. Böyle bir senaryo, küresel enerji arzında ciddi kesintilere yol açabilir ve petrol fiyatlarını rekor seviyelere çıkarabilir.

Uzmanların Görüşleri ve Beklentiler

Bağımsız petrol piyasası analisti Gaurav Sharma, İsrail-İran çatışmasının petrol piyasasında bir denge arayışına yol açtığını belirtiyor. Sharma'ya göre, piyasada hala bol miktarda ham petrol bulunması, fiyatların daha da yükselmesini engelliyor. Ancak, jeopolitik risklerin devam etmesi durumunda, petrol fiyatlarının 80 dolar civarında yeni bir dengeye oturabileceğini öngörüyor. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol ise, piyasalarda petrol tedarikinin iyi seviyede olduğunu ve müdahaleye gerek olmadığını açıklamıştı.

İsrail-İran gerilimi, küresel petrol piyasalarında önemli bir belirsizlik yaratmaya devam ediyor. Arz endişeleri, jeopolitik riskler ve ABD'nin bölgedeki rolü, fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturuyor. Hürmüz Boğazı'nın kapanması gibi bir senaryo ise, piyasaları daha önce görülmemiş bir krize sürükleyebilir. Uzmanlar, kısa vadede fiyatlarda dalgalanmaların devam edeceğini ve piyasaların yeni bir denge arayışında olduğunu belirtiyor.