İran Atom Enerjisi Kurumu Başkan Yardımcısı Behruz Kemalvendi, ülkesinin nükleer programıyla ilgili olarak Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Yönetim Kurulu'ndan aleyhte bir karar çıkması halinde UAEA ile işbirliğini azaltacaklarını açıkladı. Bu açıklama, Tahran ile Batılı güçler arasındaki gerilimi tırmandırırken, nükleer anlaşmanın geleceği hakkında soru işaretleri uyandırdı.

İran'dan Sert Uyarı: İşbirliği Askıya Alınabilir

Devlet televizyonunda konuşan Kemalvendi, E3 ülkeleri olarak bilinen İngiltere, Fransa ve Almanya'nın İran'ı nükleer anlaşmayı ihlal etmekle suçlamaları üzerine UAEA Yönetim Kurulu'ndan İran aleyhinde bir karar çıkabileceğini belirtti. Kemalvendi, bu kararın Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarını geri getirecek "tetik mekanizmasını (snapback)" harekete geçirebileceği uyarısında bulundu. Ancak, İran'ın tüm yükümlülüklerini yerine getirdiğini ve bu mekanizmanın işletilemeyeceğini savundu.

Kemalvendi'nin açıklamaları şu şekildeydi:

"İran önceki kararlarda uyardı ancak dikkate almadılar ve sonuç olarak yüzde 60 zenginleştirme üretimini 7 kat artırdık. Şimdi de muhtemel karara karşı alınacak tedbirlerin bir kısmı teknik önlemler olacak ve diğer kısmı da Ajans ile yaptığımız işbirliğinin türü olacak. Ajans, İran'ın bugüne kadar sahip olduğu kapsamlı ve samimi işbirliğinin devam etmesini kesinlikle beklememeli."

Bu ifadeler, İran'ın UAEA'nın olası bir kararına karşı ciddi adımlar atmaya hazırlandığını gösteriyor.

UAEA'nın Endişeleri ve Avrupa'nın Tehditleri

UAEA, 31 Mayıs'ta üye ülkelere gönderdiği raporda, İran'ın üç açıklanmayan lokasyondaki nükleer faaliyetlerini bildirmediğini ve ülkenin yüzde 60'a kadar saflıkta zenginleştirilmiş uranyum stoklarıyla ilgili endişelerini dile getirdi. Bu rapor, Batılı ülkelerin İran üzerindeki baskısını artırmasına neden oldu. Özellikle, nükleer anlaşmada yer alan ve İran'a anlaşmayı ihlal ettiği gerekçesiyle BM yaptırımlarını yeniden getirme imkanı tanıyan "snapback" mekanizması, Avrupa ülkeleri tarafından sıkça dile getirilen bir tehdit unsuru haline geldi.

İran ile ABD arasındaki müzakere süreci devam ederken, bu gelişmeler nükleer anlaşmanın geleceği hakkında belirsizlik yaratıyor. UAEA Yönetim Kurulu'nun 9 Haziran'da yapacağı toplantıda, İran aleyhine bir karar çıkması bekleniyor. Bu kararın, bölgedeki gerilimi daha da tırmandırabileceği öngörülüyor.

Nükleer Gerilim Tırmanıyor: Bölge ve Dünya İçin Ne Anlama Geliyor?

İran'ın UAEA ile işbirliğini azaltma tehdidi, nükleer programının şeffaflığı konusunda ciddi endişeler yaratıyor. Bu durum, uluslararası toplumun İran üzerindeki baskısını artırabilir ve yeni yaptırımların gündeme gelmesine neden olabilir. Bölgesel istikrar açısından bakıldığında, İran'ın nükleer faaliyetlerindeki herhangi bir artış, komşu ülkeler arasında güvensizlik ortamı yaratabilir ve yeni bir silahlanma yarışını tetikleyebilir. Sonuç olarak, İran'ın nükleer programı, hem bölgesel hem de küresel güvenlik açısından önemli bir risk faktörü olmaya devam ediyor.