Şırnak'ın gözde doğal güzelliklerinden Botan Vadisi'nde yükselen askeri kule, bölge halkının ve çevrecilerin tepkisine yol açtı. Cizre, İdil ve Güçlükonak ilçelerinin kesişim noktasında bulunan vadideki bu yeni yapı, hem doğal peyzajı bozduğu hem de tarihi mirası tehdit ettiği gerekçesiyle eleştiriliyor.
Kule İnşası ve Köylülerin Endişeleri
Şırnak Valiliği tarafından Botan Vadisi ve Cehennem Deresi'ne 24 Haziran 2024 tarihinde iki adet cam teras yapılması için ihale düzenlenmişti. Köylülerin itirazlarına rağmen cam teras inşaatı devam ederken, aynı bölgeye bir de askeri kule inşa edilmesi bardağı taşıran son damla oldu. Dicle Nehri'ne hakim bir konumda inşa edilen kule, Botan Vadisi'nin eşsiz manzarasına, Bafe Kalesi'ne ve 16. yüzyıla ait Elo Dino Kasrı'na tepeden bakıyor. Bu durum, bölge halkının endişelerini daha da artırıyor.
Bölgede hayvancılıkla geçimini sağlayan köylüler, daha önce serbestçe dolaştıkları ve hayvanlarını otlattıkları alanlara artık giremediklerini belirtiyor. Askeri kule nedeniyle sürekli kimlik kontrolüne tabi tutulduklarını ve bu durumun üzerlerinde ciddi bir baskı yarattığını ifade ediyorlar. Köylüler, bölgenin turizme açılması gerekçesiyle hem doğanın hem de kadim geçmişin yok sayıldığını savunuyor.
Botan Vadisi'nin Tarihi ve Kültürel Mirası
Botan Vadisi, sadece doğal güzellikleriyle değil, aynı zamanda zengin tarihi mirasıyla da dikkat çekiyor. Vadide Elo Dino Kasrı, Bafe Kalesi, su sarnıçları ve tarihi mağaralar gibi pek çok kültürel varlık bulunuyor. Bu yapılar, bölgenin antik çağlardan Osmanlı İmparatorluğu'na uzanan köklü geçmişini gözler önüne seriyor.
Botan Vadisi'nin Tarihi Katmanları:
- Asur, Urartu ve Med etkileri
- Ortaçağ'dan itibaren Botan Beyliği'nin merkezi
- 19. yüzyılda Bedirhan Bey'in Osmanlı'ya karşı direnişi
- Melayê Cizîrî gibi önemli Kürt edebiyatçılarının yetiştiği yer
Vadideki Elo Dino Kasrı ve Bafe Kalesi gibi yapılar, taş işçiliğiyle dikkat çeken su sarnıçları ve mağara yerleşimleri, bölgenin tarihi dokusunu koruyor. Köylüler, bu mirasa sahip çıkılması gerektiğini ve askeri kulenin bu tarihi dokuyu olumsuz etkilediğini vurguluyor.
Turizm mi, Baskı mı?
Bölge halkı, Botan Vadisi'nin turizm potansiyelinin değerlendirilmesi gerektiğini ancak bunun doğayı ve tarihi mirası koruyarak yapılması gerektiğini savunuyor. Askeri kulenin, bölgeye gelen turistler üzerinde olumsuz bir etki yaratacağını ve turizm gelirlerini azaltacağını düşünüyorlar. Aynı zamanda, kulenin varlığı nedeniyle artan güvenlik önlemleri ve kimlik kontrolleri, köylülerin yaşamını zorlaştırıyor ve bölgede bir baskı ortamı yaratıyor.
Botan Vadisi'nde yaşanan bu gelişmeler, bölgedeki doğal ve kültürel mirasın korunması konusunda ciddi endişeler yaratıyor. Köylülerin sesine kulak verilerek, turizm ve güvenlik dengesinin doğru bir şekilde kurulması gerekiyor. Aksi takdirde, Botan Vadisi'nin eşsiz güzellikleri ve tarihi zenginlikleri geri dönülmez bir şekilde zarar görebilir.
