ABD ve NATO ile Rusya arasında gerilimin sürdüğü ortamda AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey toplantısına …
ABD ve NATO ile Rusya arasında gerilimin sürdüğü ortamda AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey toplantısına katılmak üzere bugün Kiev’de olacak.
İngiltere merkezli Financial Times gazetesi, Rusya-Ukrayna geriliminin Türkiye’ye olası etkilerini ve Erdoğan-Putin ilişkisine dair kapsamlı bir analiz/haber yayımladı.
Laura Pitel imzalı analizde, Batı tarafından yıllarca Moskova’ya yönelmek ve NATO’yu terk etmekle suçlanan Erdoğan’ın, Ukrayna’ya insansız hava araçları da dahil olmak üzere silahlar tedarik ettiğini hatırlatıldı. Ukrayna’nın, Türkiye’den aldığı SİHA’ları kullanması, Ankara-Moskova hattındaki gerilim artmasına neden olmuştu. Ancak Rusya, Türkiye’yi Batı’ya itmemek için temkinli davranmıştı.
FT’ye değerlendirmelerde bulunan analistler, Türkiye’nin Rusya’ya ekonomik bağımlılığı ve Putin’in doğalgaz, turizm, ticaret ve Suriye’deki çatışmayı Erdoğan’a karşı siyasi silah olarak kullanma riskinin göz önüne alındığında, bu desteğin NATO müttefiklerini memnun ettiğini, ancak Türkiye için de büyük riskler taşıdığını söyledi.
“TÜRKİYE İNCE BİR ÇİZGİDE”
Avrupa Dış İlişkiler Konseyi kıdemli üyesi Aslı Aydıntaşbaş, “Türkiye ince bir çizgide yürümeye çalışacak ve Ukrayna’yı desteklerken Rusya’yı kızdırmamaya çalışacak. Bu kolay bir hareket değil” dedi.
Erdoğan’ın ikili ilişkilerin 30’uncu yıl dönümünü kutlayacak olan Kiev gezisi, uzun zamandır ekonomik, kültürel ve siyasi bağlar kurmak için on yıllık bir çabanın parçası olarak planlanmıştı. Erdoğan, geçen hafta Türkiye’nin “bölgedeki savaş atmosferinden” “üzüldüğünü” söyleyerek ziyareti bir arabuluculuk girişimi olarak nitelendirdi.
“ÇOK DEĞER VERİYORUZ”
Öte yandan Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar, “Türkiye, Ukrayna’ya destek olarak görüleceğini bilerek nihai kararı aldı. Buna çok değer veriyoruz” diye konuştu.
Analizde, Türkiye’nin Moskova’nın 2014 yılında Kırım’ı “ilhak etmesine” karşı çıktığı vurgulandı. Bununla birlikte, Erdoğan’ın Putin ile ilişkisi, o zamandan bu yana Batı’nın artan izolasyonu nedeniyle çok daha yakınlaştığı da belirtildi.
S-400 ve F-35 ÇIKMAZI
Erdoğan’ın 2016 darbe girişiminin ardından Rus S-400 hava savunma sistemi satın alma kararından bahsedilen analizde, “Türkiye’nin NATO’yu terk ettiği” ve “ABD’nin Türkiye’yi F-35 savaş uçağı programından çıkarmasına neden olduğu” iddialarına yol açtığı ifade edildi.
Haberde ayrıca, Erdoğan ve Putin arasındaki kişisel bağlara rağmen, iki lider kendilerini, özellikle dış politika alanında, işbirliği yapmaktan ziyade rekabet halinde buldukları belirtilerek, “Türk yetkililer, Suriye, Libya ve Kafkasya’daki çatışmalarda Rusların karşı tarafını desteklediklerini sık sık dile getiriyor” ifadeleri kullanıldı.
Bu konu üzerine ABD’li bir yetkili, “Onlar, [bu alanlarda] Rusya ile sahada karşı karşıya gelenler olmaktan gurur duyuyorlar. Bu, S-400 satışıyla çelişiyor ama aynı zamanda doğru” dedi.