Erdoğan’a belgeli 109 milyar dolar rezerv yanıtı

Yeniçağ gazetesi ekonomi yazarı Evren Devrim Zelyut, “Erdoğan’a doğru rezerv rakamları verilmemiş!” başlıklı dikkat çeken bir yazı kaleme aldı.

Zelyut yazısında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dün yaptığı “Merkez Bankası rezervlerimiz şu an 109 milyar dolar seviyesindedir.” açıklamasını değerlendirdi. Zelyut konuyla ilgili, “Erdoğan’ın bildirdiği brüt rakam da doğru değil. Söylenilen brüt rakam 109 milyar dolar 06.08.2021 tarihine ait rakam” ifadelerini kullandı.

Zelyut’un yazısı şöyle:

Cumhurbaşkanı Erdoğan partisinin Genişletilmiş İl Başkanları Toplantısı’nda yaptığı konuşmada ‘Merkez Bankası rezervlerimiz şu an 109 milyar dolar seviyesindedir. Süreci tamamlanan işlemlerle önümüzdeki günlerde 115 milyar doların üzerine çıkacak.’ dedi.

Ancak bu rakamlara 2 itiraz var:

1- Erdoğan’ın bahsettiği rakamlar brüt rezervler. Yani içinde borçlar da var. Oysa bir devlet için önemli olan elindeki net rezervlerdir zira olağanüstü dönemlerde sadece elinizdeki net para ile iş yapabilirsiniz.

2- Erdoğan’ın bildirdiği brüt rakam da doğru değil. Söylenilen brüt rakam 109 milyar dolar 06.08.2021 tarihine ait rakam. Oysa en son rakam TCMB sitesinde 13.08.2021 tarihine ait ve 107 milyar doları gösteriyor.

Aşağıdaki TCMB ‘Haftalık Para ve Banka İstatistikleri’ tablosunda rakamlar ve tarihleri görülüyor.

Bütün bunlardan daha önemli olan ise beyan edilmesi gereken rakamın aslında net rezerv olması konusu.

Peki net rezervler ne kadar? Onun için de TCMB Analitik Bilançosuna gidelim ve ‘Dış Varlıklar’dan ‘Toplam Döviz Yükümlülükleri’ni yani borçları çıkartalım.

994.666 – 874.121 = 120.545 yani kabaca 120 milyar TL cinsinden rezerv vardır. Bunu 8,5 kura bölelim yaklaşık 14 milyar dolar net rezerv karşımıza çıkıyor.

Ancak iş bitmedi. Merkez Bankamızın yaptığı swaplar yani diğer merkez bankalarından aldığı borçları da unutmamak gerek.

Swaplar için TCMB’ye baktığımızda en güncel rakam Haziran ayına ait. Bu rakamın üstüne bir de Çin ve Güney Kore swaplarını da eklemek gerek. Ancak biz TCMB’nin Haziran verisinden hareket edelim.

Toplam swap = 59,7 + 5,4 = 65,1 milyar dolardır

O zaman 14 – 65 = -51 milyar dolar rezervin Haziran swaplarına göre durumudur.

Buradan çıkan sonuç şudur: Brüt rezerv rakamı bile Erdoğan’a doğru verilmemiştir. Erdoğan’ın net rezerv durumunu bildiğini varsaysak bile şunu unutmamak gerekir: Savaş, afet gibi olağanüstü durumlarda brüt rezervler işe yaramaz çünkü kağıt üzerinde kalır. Gücün gerçek göstergesi kasadaki net pozisyondur.”