Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz ‘Boğazlar’ın kapatılma’ talebini değerlendirdi

Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği’nden yapılan açıklamada “Stratejik ortağımız Türkiye’yi ve dost Türk halkını bu zor zamanda bizi desteklemeye çağırıyoruz” denildi.

Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar, Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesinin ardından Dışişleri Bakanlığı yetkilileri ile görüşmek üzere bakanlık binasına gitti. Bodnar yaptığı açıklamada, “Türk tarafı, kararını vererek iletecektir. Montrö antlaşmasının 19’uncu maddesi devreye koyulmalıdır” dedi. Türk hükümetine Boğazlar’ın Rus gemilerine kapatılması için resmi talepte bulunduklarını açıkladı.

“Mavi Vatan” kavramının isim babası Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, Boğazlar’ın kapatılmasının neden mümkün olmadığını Cumhuriyet TV‘de açıkladı.

‘DEKLARE EDİLMEYEN HEDEF, ZELENSKİY’NİN DEĞİŞTİRİLMESİDİR’

Deklare edilmeyen en önemli hedefin Zelenskiy rejiminin değiştirilmesi olduğunu ve 19. maddenin çok net olduğunu söyleyen Gürdeniz, ”Boğazlar, Ukrayna’nın talebiyle kapanır mı? Hayır kapanmaz. 19’uncu madde çok açıktır. Hiçbir ülke kendi kanını dökülmesini istemiyor, ama Ukrayna’ya silah göndermeye de devam ediyorlar. Eğer Türkiye, Ukrayna’nın dediğini yapıp sadece Ukrayna gemilerine kaparsa, Rusya’nın da NATO gemilerine bunu deme hakkı var” ifadelerini kullandı.

‘NEDEN YAPILDI ANLAMIŞ DEĞİLİM’

Türkiye’nin Boğazlar’ın geçişini kapatacağı takdirde, savaşın olduğunu kabul ettiğini söyleyen Gürdeniz, topyekün bir savaş olmadığını aktardı ve sözlerine şu şekilde son verdi:

”Bu istek neden yapıldı anlamış değilim. ABD bu baskıyı yapabilir, ama Rusya da ‘Ukrayna’ya yardıma gelen gemiler için boğazları kapayın’ diyebilir. Hiçbir şekilde 19’uncu madde yürürlüğe konulmayacak diye düşünüyorum.”

MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ’NİN 19. MADDESİ NEDİR?

• Savaş zamanında, Türkiye savaşan değilse, savaş gemileri 10’uncu Maddeden 18’inci Maddeye kadar olan Maddelerde belirtilen koşullarla ayni koşullar içinde, Boğazlar’da tam bir geçiş ve gidiş-geliş (ulaşım) özgürlüğünden yararlanacaklardır. Bununla birlikte, savaşan herhangi bir Devletin savaş gemilerinin Boğazlar’dan geçmesi yasak olacaktır; şu kadar ki, işbu Sözleşmenin 25. Maddesinin uygulama alanına giren durumlarla, saldırıya uğramış bir Devlete, Milletler Cemiyeti Misali çerçevesi içinde yapılmış, bu Misak’in 18. Maddesi hükümleri uyarınca kütüğe yazılmış (tescil edilmiş) ve yayımlanmış, Türkiye’yi bağlayan bir karşılıklı yardım andlaşması gereğince yapılan yardım durumları bunun dışında kalmaktadır.
• Yukarıdaki fıkrada öngörülen kuraldışı durumlarda, 10’uncu Maddeden 18’inci Maddeye kadar olan Maddelerde belirtilen kısıtlamalar uygulanamayacaktır.
• Yukarıdaki 2. fıkrada konulmuş geçiş yasağına karsın, Karadeniz’e kıyıdaş olan ya da olmayan savaş Devletlere ait olup da bağlama limanlarından ayrılmış bulunan savaş gemileri, bu limanlara dönebilirler.
• Savaşan Devletlerin savaş gemilerinin Boğazlar’da herhangi bir el koymaya (1) girişmeleri, denetleme (ziyaret) hakkı (2) uygulamaları ve başka herhangi bir düşmanca eylemde bulunmaları yasaktır.