Emekli Büyükelçi Onur Öymen’den Rusya-Ukrayna analizi

Emekli büyükelçi Onur Öymen, Rusya’yla Ukrayna arasındaki görüşmelerle ilgili Cumhuriyet’e konuştu.

Öymen, “Esasında görüşmeler için iki yol var, biri ateşkes sağlandıktan sonra görüşmek. Bu durumda diplomasi yoluyla ne yapılabilir, ona bakılır. Ama bir taraftan çatışmalar devam ederken ateşkes müzakeresi yapılması demek, Rusya’nın askeri üstünlüğünü, ateşkesin koşulu olarak Ukrayna’ya dayatması demektir. Bu koşullarda görüşme, Rusya’nın koşullarında ateşkes yapılması için bir baskı unsuru olarak çatışmaları kullanma anlamına geliyor” dedi.

Görüşmelerde BM, AGİT, ya da başka üçüncü ülke temsilcilerinin bulunmadığına dikkat çeken Öymen, “Bu da Rusya’nın hem siyasi gücünü, hem de savaş gücünü görüşmelere yansıtması olarak anlaşılır. O bakımdan koşulsuz olarak ateşkes sağlanıp masaya oturulması farklı bir durum yaratırdı. Mevcut durumda Rusya tarafı, Ukrayna’nın her an çökmesi ihtimalini, liderliğinin değişmesi ihtimalini düşünür ve pazarlık marjını yüksek tutar. Ama ateşkes koşulsuz olarak sağlanırsa belki BM’nin, AGİT’in ya da üçüncü ülkelerin katılımıyla müzakere daha dengeli yürütülebilir. Burada can alıcı taraf, bir an önce koşulsuz ateşkesin sağlanmasıdır. İnsani, siyasi, ekonomik boyutları ve dünyaya etkisi bakımından bu böyledir” diye konuştu.

“ÜLKELERLE İŞBİRLİĞİ”

Dünyanın, koşulsuz bir ateşkes için daha fazla çaba sarf etmesi gerektiğini vurgulayan Öymen, şöyle konuştu:

“Diplomaside çeşitli yollar, imkânlar var. Ateşkes bir dayatma unsuru olarak kullanıldığı zaman insani açıdan çok sıkıntılı sonuçlar yaratır. Dünya bula bula yaptırım yöntemini buldu. Yaptırım yerine ateşkese zorlayıcı bir tutum sergilense, Rusya’yı etkileyebilecek Çin, Hindistan gibi ülkelerle işbirliği halinde koşulsuz bir ateşkes zorlansa, insani ve siyasi açıdan çok daha olumlu bir sonuç elde edilebilir. Çok güçlü bir ülke başka ülkeyi ezmeye devam ederken ateşkes masasında oturuyor, bu Rusya için de iyi bir görüntü değil. Burada mesele acil ateşkesi sağlayacak koşulların yaratılmasıdır.”