Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aralık ayı enflasyon verilerini açıkladı. Yıllık enflasyon yüzde 36,08 ile son 19 yılın zirvesine yükseldi …
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aralık ayı enflasyon verilerini açıkladı. Yıllık enflasyon yüzde 36,08 ile son 19 yılın zirvesine yükseldi. Gözler emekli ve memur zammına çevrilirken; Ekonomist Selçuk Geçer, son 19 yılın zirvesinde olan enflasyon oranına ilişkin Cumhuriyet‘e değerlendirmelerde bulundu.
Tüketici fiyatları, TÜİK’e 2021 aralık ayında aylık bazda yüzde 13,58 arttı. Kasımda yüzde 21,31 olan yıllık enflasyon aralık ayında yüzde 36,08’e yükseldi. Yurt içi üretici fiyatları aralıkta yüzde 19,08 artarken, yıllık Yİ-ÜFE yüzde 79,89’a tırmandı. Çekirdek enflasyon ise yüzde 31,9’a yükseldi. Yıllık bazda gıda fiyatlarında yüzde 44 ve ulaştırmada yüzde 54 artış kaydedildi.
ENAG: ENFLASYON 82,81
Akademisyenlerin ve ekonomistlerin oluşturduğu Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG), Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıklamasından önce, hesapladığı aralık enflasyonunu duyurdu. Buna göre, ENAGrup Tüketici Fiyat Fiyat Endeksi (E-TÜFE) aralık ayında yüzde 19,35 arttı. E-TÜFE’nin 2021 yılındaki artışı ise yüzde 82.81 olarak gerçekleşti.
EMEKLİ VE MEMUR ZAMMINDA BELİRLEYİCİ OLACAK
Toplu sözleşmelerde dikkate alınan 6 aylık enflasyon verisi, milyonlarca kişinin gelirini doğrudan ve dolaylı olarak etkileyecek. Kamu Görevlileri Hakem Kurulu, 5. Dönem Toplu Sözleşmesi’nde (2020-2021) 4 milyon memur ve 2 milyondan fazla memur emeklisi için 2021 yılında 3+3 zam kararı vermişti. Buna göre, memur maaşlarına yüzde 3’ün yanında enflasyon farkı da uygulanacak. Bu zammın üzerine, memur konfederasyonlarının 2021’de ekonomideki dalgalanma nedeniyle talep ettiği refah payının da gündeme gelmesi bekleniyor. Bu hesaplama, aynı sözleşme kapsamındaki memur emeklileri için de geçerli olacak.
Yaklaşık 8,5 milyon emekli ve hak sahibinin aylıkları da bu yılın ikinci 6 ayına ait enflasyon rakamıyla belirlenecek. İşçi ve Bağ-Kur emeklilerinin aylıkları, 6 aylık enflasyon oranında zamlanacak. Kamu kurum ve kuruluşlarındaki 700 binden fazla işçinin ücretlerine de 2021 Yılı Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Protokolü’ne göre, 2021’in ikinci 6 ayında yüzde 5 artı enflasyon farkı oranında zam yapılacak.
“KUR, FİYAT ARTIŞINA BAHANE OLDU”
Cumhuriyet‘e değerlendirmelerde bulunan Ekonomist Selçuk Geçer, aralık ayında gerçekleşen kur yükselişinin, zamlara bahane olduğunu aktardı.
“Açıklanan enflasyon oranına şaşırmadım” diyen Geçer, “Ben zaten beklentilerimi paylaşmıştım. ‘Yüzde 30’un altında bir enflasyon gelmez’ demiştim. Yüzde 35 ve yüzde 36’yı ilk telaffuz edenlerden birisiyim. Aralık ayının ortasında, hızlı kur yükselişi sırasında böyle bir beklentim vardı. Çünkü fiyatlamalar oluşmuştu, o fiyatlamaların aşağı indirilmeyeceği de belliydi çok net bir şekilde. Kur odaklı bir fiyat artışı değildi. Bir anlamda, kur, fiyat artışlarına bahane oldu. Zaten piyasa, fiyatları artırmak için bahane arıyordu. Kuru kullandı o fiyatları artırdı, kur düşünce indirmedi, indirmeyecekti de zaten” ifadelerini kullandı.
“SON 19 YILIN EN YÜKSEĞİ”
Bunun enflasyona çok net bir yansımasının olacağını beklediğini sölerini kullanan Geçer, “Başlangıçta aylık olarak minimum yüzde 10, 15 civarında düşünüyordum, daha sonra yüzde 15’in üzerinde aylık bir enflayon gelebilir diye söylüyorduk ve nitekim de geldi. Aylık enflasyon çok yüksek geldi. Sonrasında da hem yılın, hem 19 yılın en yüksek enflasyonuna ulaşmış olduk. Yüzde 36,08 ile” diye konuştu.
“TÜRKİYE’DE İKİ FARKLI ENFLASYON ORANI VAR”
Geçer, sözlerine şöyle devam etti:
“Burada kritik mesele şu; Türkiye’de iki farklı enflasyon var, biri TÜİK’in biri ENAG’ın enflasyonu. ENAG enflasyonu yüzde 80’lerin üzerinde. Piyasanın asıl gerçeklerini onlar yansıtıyor. O, işin korkunç bir noktaya geldiğini gösteriyor. Öbür taraftan TÜİK’in ÜFE oranına bakıyorsunuz, orada da yüzde 70’lerin üstünü görüyoruz.”
“BİR SONRAKİ AY YÜZDE 40’LARI GÖRECEĞİZ”
“Ocak’ta enflasyon yükselmeye devam edecek” diyen Geçer, “Biz, bir sonraki enflasyon açıklamasında yüzde 39’ları, yüzde 40’ları göreceğiz. Şubat ayında da tablo değişmeyecek, mart ayında da yükselecek. Bir ihtimal, nisan ayında belki dengelenir. Onda da dünyadaki gelişmelere bakacağız. Fakat temmuz ayına kadar yükseliş eğiliminin devam edeceğini öngörüyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
“YÜZDE 30’UN ALTINDA ZAM YAPILMAMALI”
Açıklanan enflasyon oranının, memur ve emekli zammını nasıl etkileyeceğini anlatan Geçer, şu ifadeleri kullandı:
“Emekli ve memura toplamda yüzde 8 zam yapıldı. Yüzde 5 ve yüzde 7 deniyor ama denildiği gibi yüzde 12 çıkmıyor. Aslında yüzde 8 kusürlük bir zam var. Enflasyon şu anda ne kadar? Yüzde 36,8. Yüzde 36’dan 8’i çıkartalım, minimum yüzde 28, üzerine iki puan da kur kaybını koyun, yüzde 30… Yüzde 30’un altında bir zam yapmamaları gerekiyor. Yani ona zam demeyelim, enflasyon farkı ödememeleri gerekiyor. Yüzde 8 zam zaten var elimizde, bir de üzerine yüzde 30’luk enflasyon kaybını ödemeleri gerekiyor.”
