Dipsiz Göl’ün yok edilmesinin ardından define arama yönetmeliği değişti

Kent merkezine 50 kilometre uzaklıkta, deniz seviyesinden 2 bin 140 metre yükseklikte olan, manzarasıyla ilgi çeken Taşköprü Yaylası’ndaki Dipsiz Göl’de, ‘define’ söylentisi üzerine 2 kişi, kazı için başvuruda bulundu. Trabzon Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün onayı üzeri Gümüşhane Müze Müdürlüğü’nce ilgili kişilere define arama ruhsatı verildi. Bölgede, geçen yıl 6 Kasım’da jandarma yetkililerinin eşlik ettiği kazıda suyu tahliye edilen göl alanı, iş makineleri ile kazıldı. Kaynağı ve akarı olmayan Dipsiz Göl’de, 4 gün sürdürülen kazı çalışmaları, bir şey bulunamayınca sonlandırıldı. Buzul Çağı’ndan kalma, 12 bin yıllık Dipsiz Göl’de tamamlanan kazı çalışmalarının ardından ekipler, alandan ayrıldı. Yol seviyesi ile birleştirilen göl alanı taş ve toprak yığını haline döndü.

ARTIK ‘SUNİ GÖL’

Kazı sonrası toprak doldurularak kapatılan Dipsiz Göl’ün eski haline döndürülmesi için çalışma başlatıldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve valilik tarafından hazırlanan 4 maddelik eylem planı kapsamında göl için alana dökülen, dayanıksız toprak çıkarıldı. Yerine ise suya dayanıklı kireçli ve killi toprak döküldü. Silindirle tabanı hazırlanan göl alanına, yakındaki doğal kaynaktan su verildi. 1 ay boyunca su verilen göl doldu, su tutmaya başladı. Gölün çevresi çocukların düşmemesi ve hayvanların girmemesi için çitle çevrildi, etrafı ise taşla çevrildi.

Fakat Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, Dipsiz Göl’de yapılan kurtarma çalışmalarıyla ilgili daha önce şunları söylemişti: “Önemli olan Dipsiz Göl’deki yaşayan fauna ve floraydı. Define kazısında bu özellikleri alıp götürüldü. Göl tahrip edildiğine göre bundan sonra orada oluşacak olan su, basit bir göl veya gölet olur. Bunun da orijinalliği bozulduğu için bilimsel bir anlamı olmaz. Gölün eski durumuna dönmesi mümkün değildir. Zaman içerisinde belki o gölde fauna olur ama uzun bir zaman alır. Yapılan yanlış iş maalesef gölün orijinalliğini bozmuştur. Gölde yaşayan canlıların özelliklerini kaybettirmiştir. Artık suni göl haline gelmiştir.”

DEFİNE YÖNETMENLİĞİ DEĞİŞTİ

Yasal izinle yapılan kazıda Dipsiz Göl’ün yok olmasının ardından tartışılan define arama yönetmenliği değiştirildi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca yapılan değişiklikle, define arama koşulları sınırlandırıldı. Başvuru sürecinde, define araması yapacaklara noter tasdikli muvafakatname ve Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu alma şartı getirildi. 100 metrekare olan define arama sınırı 50 metrekareye düşürülen yönetmenlikte, karasal ortam dışındaki göl, dere ve denizlerde kazılar yasaklandı. Define aramasında çıkan kalıntılar ise kültür varlığı müzelere, define ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca Hazine ve Maliye Bakanlığı’na teslim edilecek. Aralıksız ve en fazla 15 gün sürecek aramalar sırasında, çevre sakinlerinin can ve mal güvenliği define arayıcısı tarafından sağlanacak. Ayrıca aramalar sırasında definede ve kazı sahasında doğacak her türlü zararın sorumluluğu define arayıcısında olacak.