DEVA Partili Rızvanoğlu: “Tesislerin zeytinlik alanlara kurulması hukuken mümkün değil”

DEVA Partisi Doğa Hakları ve Çevre Politikaları Başkanı Rızvanoğlu, bugün yaptığı yazılı açıklamada, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın Madencilik Yönetmeliği’nde yaptığı değişikliği değerlendirdi. Rızvanoğlu, şunları kaydetti:

“GERİ DÖNÜLEMEZ TAHRİBATLARA YOL AÇACAK”

“2015 yılı Uluslararası Zeytin Konseyi’nin verilerine göre Türkiye, İspanya’nın ardından hem ağaç sayısı hem de zeytin üretimi olarak dünyada ikinci sırada yer alıyordu. 2018-2019 yıllarında ise Türkiye’nin zeytin ağacı sayısı artarken üretim miktarı 343 bin tonlara kadar düşmüş ve dünyadaki üretim sıralamasında üçüncü sıraya gerilemiştir. Türkiye’nin hem ağaç sayısı hem üretim kapasitesi olarak bu kadar önemli bir noktada olması, rakiplerimizin Türkiye’nin zeytin ağacı stokunu bir tehdit olarak görmesine neden olmuştur. Bu nedenle Türkiye, zeytin ağaçlarını kanun ile koruma altına almıştır. Zeytinlik alanlar ‘Zeytincilik Kanunu’ ile özel koruma altına alınmış olmasına rağmen bir yönetmelik değişikliği ile madencilik faaliyetlerine açılması hem zeytinlik alanlarda verimliliği düşürecek hem de geri dönülemez tahribatlara yol açacaktır.

“TESİSLERİN ZEYTİNLİK ALANLARA KURULMASI HUKUKEN MÜMKÜN DEĞİL”

Ayrıca bu düzenleme, Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun’un zeytinliklere zarar veren işletmelerin tesis edilmesini yasaklayan 20. maddesine, Anayasa’nın tarım alanlarının ve çevrenin korunmasına ilişkin 45. ve 56. maddelerine ve tarafı olduğumuz Uluslararası Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Anlaşması’nın çeşitli hükümlerine de aykırıdır. Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun’un 20. maddesinde, zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede zeytinliklerin gelişmesine mâni olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran hiçbir tesisin yapılamayacağı ve işletilemeyeceği hükme bağlanmıştır. Ancak elektrik üretim amacına yönelik maden faaliyetleri hem zeytin ağaçlarının sökülmesi ve taşınması nedeniyle hem de çıkarma sırasında etrafa yayacağı kimyevi atık, toz ve duman nedeniyle zeytin ağaçlarına ve zeytinliklere büyük bir zarar verecektir. Kanun’da zeytin ağaçlarına ve zeytinliklere zarar veren tesis ve faaliyetler hiçbir istisna öngörülmeden yasak getirilmiştir. Zeytinliklere ilişkin bu kanunun tek amacı, zeytin ağacı ve zeytinliklerin koruma altına alınmasıdır. Kanundaki bu koruyucu hükümler yok sayılarak, bir yönetmelik değişikliği ile nitelikleri belirsiz tesislerin zeytinlik alanlara kurulması hukuken mümkün değildir.

“ZEYTİNLİK ALANLARIN MADENCİLİK ADI ALTINDA RANTA AÇILMASINA İZİN VERMEYECEĞİZ”

Sözüm ona zeytinlik alanların daha sonra rehabilite edilmesinden, zeytin ağaçlarının başka yerlere taşınmasından, taşınmanın mümkün olmadığı durumlarda ise yeni bir zeytin bahçesi tesis edilmesinden bahsedilse de bunların hiçbiri yapılacak tahribatı hafifletmeyecektir. Zira zeytin ağaçları, dikildikleri yerde kolayca tutan ve gelişen türden ağaçlardan değildir. Bu özellikleri dolayısıyla kanunlarla özel olarak koruma altına alınmışlardır. Ayrıca, daha önce madencilik yapılan alanlarda görüldüğü gibi gelecekte de madencilik sonrasında bu alanlar tarımsal faaliyete uygun olmayacaktır. Zeytinlik alanların madencilik adı altında ranta açılmasına izin vermeyeceğiz.

“DAHA ÖNCE DE DANIŞTAY TARAFINDAN İPTAL EDİLMİŞTİR”

Zeytinliklerin yok edilmesine ilişkin bu ‘gözü dönmüş’ girişimin ilk kez yaşanmadığını da hatırlatmak isteriz. Daha önce de bu konuda bir yönetmelik değişikliği yapılmış ve Danıştay tarafından iptal edilmiştir. Benzer yöndeki kanun teklifleri ise siyaset, sivil toplum ve kamuoyundan gelen yoğun tepkiler sonrasında geri çekilmiştir. Dolayısıyla hukuka aykırı olmasına ve toplumsal tepkilere rağmen bu tutum iktidar tarafından ısrarlı bir şekilde sürdürülmektedir.

SÖKÜLEN VE KESİLEN AĞAÇLARIN YERİNE ASLA YENİSİ KONULAMAYACAĞI UNUTULMAMALI

Tüm bilimsel gerçekleri ve insanlık tarihi boyunca zeytin ağaçlarının korunmasının gerekliliğine dair tecrübeyi hiçe sayarak bu alanların özel sektörün tasarrufuna terk edilmesi asla kabul edilemez. Koskoca Türkiye’de zeytin ağacı olmayan bölgelerde kaliteli kömürlerin çıkarımı bitti de elektrik üretmek için zeytinliklerin altındaki kömürler mi kaldı? Sökülen ve kesilen ağaçların yerine asla yenisi konulamayacağı unutulmamalıdır. İktidar ise ne yazık ki insan hayatına etki eden her alanda maddi çıkar kaygısını gözettiği gibi zeytin ağaçları konusunda da aynı motivasyonla hareket etmektedir.

“İKTİDARA BU ISRARLI TUTUMDAN VAZGEÇMESİ ÇAĞRISINDA BULUNUYORUZ”

DEVA Partisi olarak, iktidara, zeytinlik alanların maden arama ve çıkarma faaliyetlerine açılması hatasından bir önce dönülmesi ve çok geç olmadan bu ısrarlı tutumdan vazgeçmesi çağrısında bulunuyoruz. Ayrıca bu süreç vatandaşlarımızın ve çevremizin korunması lehine sonuçlanana kadar da ısrarla takipçisi olacağımızı da kamuoyuyla paylaşmak isteriz.”