Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin, Soçi’de görüşecek

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı uzun bir aranın ardından Karadeniz kıyısındaki Soçi kentinde buluşturacak zirvenin gündeminde iki taraf için de “sıkıntılı” konular var. Bir buçuk yıldır yüz yüze temas kurmayan liderlerin çantasında sorunların biriktiği zirve öncesi Erdoğan, biri Moskova’yı kızdıran, diğeri sevindiren iki açıklama yaptı. İlki “Kırım’ın ilhak edildiği“ yolundaki sözleriydi, ikinci ise Amerikan CBS kanalıyla söyleşisinde yeni S-400 füzeleri alımına yeşil ışık yakmasıydı.

Rusya açısından gündemdeki en önemli konu, Suriye’nin İdlib bölgesinde yıllardır sürüncemede kalan durum. İki ülke 2018’de İdlib’de muhaliflerle rejim güçleri arasında tampon bölge oluşturulması, ılımlı muhaliflerle teröristlerin ayrılması ve ağır silahların çekilmesi konusunda anlaşmaya varmıştı. Rusya, o tarihten bu yana Türkiye’yi anlaşmanın uygulanmasında yavaş davranmakla suçluyor. Türkiye ise Suriye rejimi güçlerinin ulusal güvenliği için tehdit oluşturduğunu söylüyor. Putin, bu ay başlarında Suriye Devlet Başkanı Esad’la görüşmesinden sonra ABD ve Türkiye’yi kastederek yabancı güçlerin çekilmesini istedi. Muhaliflerin elindeki “son kale” olan İdlib’de Moskova da, Ankara da söylenebilecek her şeyi söylediği için Soçi’de nasıl uzlaşmaya varılacağı muamma.

ENERJİ KONUSU DA GÜNDEMDE

2014 yılında Rusya tarafından ilhak edilen Ukrayna’ya ait Kırım, Türkiye ile Rusya arasında sorun yaratan konulardan biri. Ankara’nın “ilhak”a ilişkin açıklamaları Moskova’da “nasırına basılmış” etkisi yaratıyor. Türkiye’nin Ukrayna’ya SİHA satışı da bu ülkenin doğusundaki ayrılıkçıları destekleyen Rusya’yı rahatsız ediyor. Ankara’nın bu iki konuyu Moskova’ya karşı koz olarak kullanma eğilimi nedeniyle anlaşma olasılığı zayıf görünüyor.

Soçi’de Türkiye açısından öncelik taşıyan konu ise yaklaşan kış öncesi doğalgaz açığını acilen kapatmak. Türk Akımı Hattı geçen yılbaşında resmen açıldığı için, yıllardır Rus doğalgazını Türkiye’ye taşıyan güzergâhlardan biri olan Batı Hattı devre dışı kaldı. Moskova’nın yeni hat için uzun dönemli kontrat imzalama ısrarı, piyasalarda LNG fiyatının düşük seyretmesi nedeniyle Ankara tarafından kabul görmedi. Ancak son dönemde doğalgazın bin metreküpünün bin dolara ulaşması Türkiye’yi açmaza sürükledi. Üstelik, enerji uzmanlarına göre, Soçi’de kalıcı ya da geçici bir çözüm bulunsa bile Türkiye’nin 2022’de 16-20 milyar metreküplük gaz açığıyla karşılaşması riski var. Enerji Bakanı Fatih Dönmez’e göre ise Mavi Akım ve Türk Akımı’nın tam kapasite çalışması durumunda arz güvenliği ile ilgili bir sıkıntı yaşanmayacak.

Ayrıca, yeni Rus silahları alımı, Türkiye’nin büyük önem verdiği Nahçıvan’ı Azerbaycan’a bağlayacak Zengezur Koridoru ve Libya sorununun masaya gelmesi bekleniyor. Zirve “fırtınalı” bir havada yapılsa da koşulların birlikte çalışmaya zorladığı Türkiye ile Rusya’nın çıkarları köprülerin atılmasını engelliyor ve şimdilik taraflar “düşe kalka” yola devam ediyor.