Bilim insanları atmosferi parçalanmış bir gezegen keşfetti

Gezegen, Dünya’dan sadece 95 ışık yılı uzaklıkta. Yaklaşık 23 milyon yaşındaki HD 172555 adlı yıldızın etrafında dönen gezegen, yıldızın çevresinde meydana gelen büyük bir çarpışmanın kanıtlarını taşıyor gibi görünüyor.

Yeni araştırma, çarpışmanın muhtemelen kabaca Dünya büyüklüğünde bir gezegenle daha küçük bir nesne arasında meydana geldiğini gösteriyor.

Çarpışma muhtemelen en az 200 bin yıl önce, saatte 35 bin kilometreden fazla bir hızda gerçekleşti.

MIT’den, Galway’deki İrlanda Ulusal Üniversitesi’nden, Cambridge Üniversitesi ve diğer kurumlardan araştırmacıların elde ettiği bulgular, bilim insanlarının gezegen sistemine ne olduğuna dair ipucu verdiği görülen gazı keşfetmesinin ardından geldi.

Görünüşe göre yüksek hızlı çarpışma, büyük gezegenin atmosferinin bir kısmını muhtemelen parçalamıştı. Bu dehşet verici olay, geçmişte keşfedildiğinde bilim insanlarının ilgisini çeken yıldızın neden gaz ve toz barındırdığını açıklayabilir.

Araştırmacılar, bulguları Nature’da yayımladı ve bulgularının bu türden ilk tespit olduğunu belirtti.

MIT’nin Dünya, Atmosfer ve Gezegen Bilimleri Bölümü’nde yüksek lisans öğrencisi ve çalışmanın başyazarı Tajana Schneiderman yaptığı açıklamada, “Bir öngezegenin devasa bir çarpışmayla soyulmuş atmosferine dair bu olguyu ilk kez tespit ettik” dedi.

Herkes devasa bir çarpışmayı gözlemlemekle ilgileniyor çünkü bunların yaygın olmasını bekliyoruz fakat pek çok sistemde bunla ilgili kanıt elde edemedik. Şimdiyse bu dinamiklere dair ekstra bir kavrayışa sahibiz.

HD 172555, bilim insanlarının merakını uzun süredir cezbediyor çünkü onu çevreleyen toz özellikle dikkat çekici görünüyor. Yıldız, gökbilimcilerin beklediğinden çok daha ince taneli büyük miktarda olağandışı mineral içeriyor.

Schneiderman, “Bu iki faktör nedeniyle HD 172555’in bu tuhaf sistem olduğu düşünülüyor” diyor.

Böyle sıradışı bir bileşime yol açabilecek olasılıkları inceledikten ve diğer olası açıklamaları eledikten sonra tozun yapısının ancak çarpışmayla açıklanabileceği keşfedildi.

Schneiderman, “Tüm senaryolar arasında verinin tüm özellikleri için açıklama sağlayabilen tek senaryo bu” dedi.

Bu yaştaki sistemlerde devasa çarpışmaların meydana gelmesini ve bu devasa çarpışmaların da gerçekten yaygın olmasını bekliyoruz. Zaman çizelgeleri, yaş, morfoloji ve kompozisyonla ilgili kısıtlamalar hep bununla uyumlu. Bu bağlamda, bu sistemde karbon monoksit üretebilecek tek makul süreç devasa bir çarpışma.