‘Asgari’ beklenti yarattı, işçi, memur ve emeklinin gözü hükümette
Hükümetin yüzde 50 artışla açıkladığı 4 bin 250 TL’lik yeni asgari ücret, çalışma hayatında yeni soru işaretleri yarattı. Maaşları asgari ücretin altında kalan ve vergileri hâlâ devam eden işçi, memur ve emekli merakla alınacak kararları bekliyor. Asgari ücretle birlikte çözüm bekleyen sorunlar ve yanıt beklenen sorular şöyle:
Memur ve emekliler: Milyonlarca memur ile memur emeklisine gelecek yıl için yüzde 5+7 zam verilmişti. Bu durumda bazı memur ve memur emeklilerinin maaşları neredeyse asgari ücret seviyesine inmiş oldu. Memur sendikaları acilen kendilerine de zam yapılmasını istiyor. İktidar ise “ek protokol” ile “enflasyon farkının üzerini tamamlama” şeklinde bir çözüm öngörüyor.
Vergi muafiyeti: Asgari ücretten gelir ve damga vergisi alınmayacak. Aynı şekilde diğer işçilerin ücretlerindeki asgari ücret kadar olan bölüm de vergiden muaf olacak. Memurlardan ise vergi kesilmeye devam edileceği için yılın ikinci yarısında memur maaşları azalacak. Memurlar da gelir vergisinden muaf olmak istiyor.
Açık oluşacak: Vergiden vazgeçilmesi, bütçe gelirlerinde azalmaya neden olacak. İktidar bütçedeki bu azalmayı nasıl telafi edecek? Fiyat artışları ile zaten temel tüketim maddelerinden alınan vergiler de artıyor. Bunun üzerine başka vergi artışları da olacak mı? Gelir vergisi tarifesi nasıl belirlenecek?
Emekli 2 bin TL altında: Özellikle işçi ve Bağ-Kur emeklilerinin maaşları çok düşük. 2 bin TL’nin altında maaş alan binlerce emekli var. Asgari ücret ile bu maaşlar arasındaki makas çok açıldı. İşçi emeklilerine altı aylık enflasyona göre zam yapılıyor. 3 Ocak’ta açıklanacak enflasyon oranlarına göre işçi emeklisi gelecek yılın ilk altı ay zammını alacak. Emekliler de maaşlarında seyyanen artış istiyor.
AGİ kayıp yaratacak mı?: İşçilerin asgari ücrete kadar olan kazançları gelir vergisi dışı bırakılacağı için artık asgari geçim indirimi (AGİ) de olmayacak. Bu işçide kayba neden olacak mı?
Yürürlüğe girmeden eridi: Asgari ücrette yüzde 50’nin üzerinde artış oldu ancak dolar kurundaki artış da devam ediyor. Dün öğle saatlerinde dolar kuru 16.42 TL’ydi. 1 Ocak’ta asgari ücretin karşılığı 380 dolardı. Dün öğle saatlerinde ise yeni asgari ücretin karşılığı 259 dolara kadar indi.
Taban, asgarinin altında: Yaklaşık 1 milyona yakın kamu işçisi için yaz aylarında çerçeve anlaşma protokolü imzalandı. Taban ücretler 4 bin 100 TL’ye çekildi. Üzerine de ilk yıl için yüzde 12+5 zam yapıldı. Şimdi ise asgari ücret 4 bin 253 TL’ye çıkarıldı. Belirlenen taban ücret, asgari ücretin altında kaldı. Şimdi ne olacak?