Arnavut genç İsmet Toto: Atatürk’ü örnek aldı, anlattı, kurşuna dizildi

Gençlik yapılanmaları hakkında araştırma yapması için Almanya ve İtalya’ya gönderilen, incelemelerinin ardından Arnavutluk için Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün ve Türkiye’nin örnek alınması gerektiğini söyleyen İsmet Toto, 1935’te yazdığı kitabında, “Atatürk’ün Türkiye’de uyguladığı milli kültür ve milli bilincin korunarak uygarlaşma” modelinin uygulanmasını önerdi. Toto’nun, kitabında, “Bu ender adam ne kadar büyüktür, hayal etmek bize çok kolay görülebilir, aslında inanılmaz zordur. Onun büyük çabası, büyük bir Türkiye’nin ruhudur” ifadelerini yazdığını vurgulayan Doç. Dr. Halil Özcan, “Arnavut toplumunun sosyal ve siyasi yapısını Mustafa Kemal’in fikirlerinden ilham alarak yenileyebilmesi için kaleme alınmış bir manifestodur” dedi.

Özcan, kitabın editörünün ise “Arnavutçaya kazandırılan ‘Kemal’in destanı’na ait bu eserden okumayı bilen Arnavutların neredeyse tamamının hoşlanacağı” notunu düştüğünü kaydetti.

Özcan, kitabın 14 bölümden oluştuğunu ve Toto’nun; Atatürk’ün ailesini, eğitimini, İttihat ve Terakki’nin faaliyetlerini, Çanakkale Savaşı’ndaki kahramanlıklarını, Kurtuluş Savaşı’nı, TBMM’nin açılışını, Sakarya Savaşı’nı, Lozan Antlaşması sürecini, Türkiye’yi ve devrimleri anlattığına dikkat çekti. Toto’nun kitabı, Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi ile bitiyor.