29 Ekim: İşte ‘Cumhuriyet’i biz böyle kazandık’ fotoğrafının hikayesi

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 98. yıl dönümü, bugün çeşitli etkinlikler ve organizasyonlarla Türkiye’nin dört bir yanında kutlanıyor. Sanat, spor ve siyaset camiasından pek çok isim 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’na yönelik paylaşımlar yaparken; Cumhuriyet’in simgelerinden biri olan “Cumhuriyet’i biz böyle kazandık” fotoğrafının hikayesi yeniden gündeme geldi.

O meşhur fotoğrafın hikayesini; yapımcı, oyuncu ve senarist Gülse Birsel 2015 yılında yazmıştı.

Fotoğraf, Uşak’ın ilk fotoğrafçısı Foto Kazım diye bilinen Kazım Özler tarafından çekilmişti.

Dedesinin Kurtuluş Savaşı’nda savaştığını ve 4 madalyasının olduğunu kaleme alan Gülse Birsel, o fotoğrafın hikayesini “Uşaklı bir ailenin hikâyesi… Benim ailemin…” başlıklı yazısında şöyle anlatmıştı:

“‘Cumhuriyet’i biz böyle kazandık’ başlıklı, Kurtuluş Savaşı’nın sembollerinden biri haline gelmiş bu meşhur fotoğrafı biliyorsunuz. Bu fotoğraf 1933 yılında çekilmiş. O yoksul, Cumhuriyet’i küçük imkânlar ama gururla kutlayan şehir, Uşak. Yani babamın memleketi.

Dedemin 33 kurşun deliği olan bir pelerini var, ilginç bir savaş anısı olarak sonradan Tarih Kurumu’na bağışlanmış.”

“O GÖRDÜĞÜNÜZ SİYAH CEKETLİ ADAM…”

“Fotoğrafın ilginç ve benimle ilgili hikâyesine gelelim: 1933 yılının Cumhuriyet Bayramı’nda çekiliyor. Uşak’ın ilk fotoğrafçısı Hüsnü Kazım Özler tarafından. Babamın deyimiyle ‘Foto Kazım’.

Fotoğrafta gördüğünüz siyah ceketli, kravatlı adam, babamın kuzeni! Dedem Mücahit Asım’ın eşinin (yani babaannemin) dayısının oğlu Kamil Kabalak. Uşak o zaman Kütahya’ya bağlı bir ilçe ve Kamil Bey de o ilçenin belediye başkanı.”

FOTOĞRAF NASIL BULUNDU?

“1990’ların başında babam bu fotoğrafı evde buluyor! Resimdeki kuzeni Kamil Kabalak’ın oğlu Hasan Kabalak’a, Ankara’ya yolluyor. Onlar da Genelkurmay Başkanlığı’nın arşivine gönderiyorlar. Fakat arşive yanlışlıkla Ankara’da 1929’da çekilmiş diye kaydediliyor.”

“2007 yılında, fotoğraftaki Kamil Kabalak’ın yeğeni, (maalesef çok yakın zamanda rahmetli olan) Tuğgeneral Zeki Güngör, dayısının bulunduğu resmi, bir askeri tesiste “Ankara–1929” yazısıyla görüyor. Düzeltilmesi için dava açıyor. Fotoğrafın Uşak’ta çekildiği tespit ediliyor.”